Popülasyon, Komünite ve Ekosistem Nedir?
Biyolojide bireyler popülasyonları, popülasyonlar komüniteleri, komüniteler ise ekosistemleri oluşturur.
1001slide/ iStock.com
Organizma Nedir?
Biyolojide organizma; üreyebilme, büyüyebilme, uyaranlara tepki gösterme, adapte olabilme ve değişen koşullara karşı iç dengesini yani homeostazını korumaya çalışma gibi yaşamsal faaliyetleri yerine getirebilen yaşam formlarına denir. Bir organizma çok hücreli ya da tek hücreli olabilir. Örneğin hayvan, bitki, mantar, bakteri, arkea ve protista birer organizmadır.
Hayvan, bitki, mantar, bakteri, arkea ve protista birer organizmadır.
Organizmalar çevrelerindeki canlı ya da cansız tüm varlıklarla etkileşim hâlindedir. Bu etkileşimleri hayatta kalmalarını ve yeni yavrular oluşturmalarını sağlar.
Birey Nedir?
Bir organizmaya aynı zamanda birey de denir. Örneğin bir insan, bir inek, bir kedi veya bir palmiye ağacı birer bireydir. Bu bireylerin her biri ise bir türe aittir. Bilim insanları tarafından tanımlanmış her tür, ikili adlandırma ile isimlendirilir ve sınıflandırılır. Örneğin evcil kediler bilimsel olarak Felis catus, Hindistan cevizi palmiyesi bilimsel olarak Cocos nucifera olarak adlandırılır.
Görseldeki balık bir bireydir.
Biyolojide Popülasyon Nedir?
Belirli bir zamanda aynı bölgede yaşayan ve aynı türe ait bireylerden oluşan topluluklara popülasyon denir. Popülasyonların kendi içinde farklı genetik çeşitliliğe sahip bireyler bulunabilir. Örneğin bir köyde, bir şehirde, aynı ülkede veya aynı yarım kürede yaşayan insanlar birer popülasyon olarak ele alınabilir. Sadece Hint Okyanusu’ndaki bir adada büyüyen Hindistan cevizi palmiye ağaçları veya Hint Okyanusu’ndaki tüm adalarda büyüyen Hindistan cevizi palmiye ağaçları da birer popülasyon olarak düşünülebilir.
Okyanusun belirli bir bölgesinde yaşayan bir balık türündeki bireylerin oluşturduğu topluluğa popülasyon denir.
Biyolojide Komünite Nedir?
Komünite belirli bir zaman aralığında aynı bölgede yaşayan, iki ya da daha fazla farklı türden oluşan popülasyonların tamamına denir. Örneğin bir ormanda bulunan farklı ağaç türleri, bu ağaç türlerinde veya çevresinde yaşayan canlılar, bu ağaç türlerinin köklerinin bulunduğu toprakta yaşayan bakteriler ve mantarlar bir biyolojik komüniteyi oluşturur.
Okyanusun belirli bir bölgesinde bulunan bir balık türüyle aynı ortamı paylaşan deniz anaları, başka balık türleri, yengeçler veya su bitkileri gibi popülasyonların tamamı bir biyolojik komüniteyi oluşturur.
Biyolojide Ekosistem Nedir?
Ekosistem; komüniteyi oluşturan tüm canlıların, canlı ve cansız varlıklarla etkileşimidir. Ekosistem, komüniteden farklı olarak cansız varlıkları da içinde barındırır. Örneğin toprakta farklı bakteri türleri ve omurgasızlar gibi canlı varlıkların yanı sıra mineral ve nem gibi cansız varlıklar da bulunur. Ekosistem olarak ele alınan alanın büyüklüğü çalışılan konuya göre değişebilir.
Okyanusun belirli bir bölgesinde bulunan bir balık türünün dâhil olduğu komünitedeki canlıların birbiriyle ve cansız varlıklarla ilişkisi ekosistemi oluşturur.
Biyom Nedir?
Sıcaklık, yağış, pH, ışık miktarı gibi özellikler açısından kendine has koşullara sahip olan ve bu koşullarda yaşayabilen canlı varlıkları barındıran geniş bölgelere biyom denir. Biyomlar, genellikle büyük ekosistemler olarak da bilinir. Dünya üzerinde temel olarak altı biyom bulunur. Bunlardan orman, çöl, tundra ve çayır karasal biyom, tuzlu ve tatlı sular sucul biyom olarak adlandırılır.
Ravi Natarajan/iStock.com
Çöl, dört temel karasal biyomdan biridir.
Örneğin çöller, yağış miktarı çok az olan ya da hiç yağış almayan kurak biyomlardır. Genellikle çölde kaktüs, küçük çalılıklar ve kısa otlar yetişir. Deve, çöl kaplumbağası, çöl iguanası, bazı kertenkele, böcek, yılan, örümcek, kır tavşanları türleri de çölde yaşayabilir.
Freder/iStock.com
Namaqua bukalemunu, çölde yaşayan kertenkele türlerinden biridir.
Biyosfer Nedir?
Biyosfer, canlıların yaşamlarını sürdürdüğü ve cansız varlıkların da bulunduğu Dünya katmandır. Bu katmanda toprak, su ve hava canlılar için gerekli yaşam alanını oluşturur. Bu sebeple biyosfer için Dünya’nın ekosistemi denilebilir. Biyosfer, ekosfer ya da canlı yüzey olarak da bilinir.
Hava küre, su küre ve taş kürenin birbiriyle ilişkisi yaşam alanını oluşturur.
Kaynaklar:
- https://pressbooks.umn.edu/environmentalbiology/chapter/terrestrial-biomes/
- https://www.biologyonline.com/dictionary/organism
- https://www.khanacademy.org/science/ms-biology/x0c5bb03129646fd6:interactions-in-ecosystems/x0c5bb03129646fd6:populations-communities-and-ecosystems/a/populations-communities-and-ecosystems
- https://www.biologyonline.com/dictionary/biome
- https://byjus.com/chemistry/what-is-biosphere/
- https://biologydictionary.net/population/
