Sualtında Ölümcül Dokunuş: Buz Sarkıtı
Denizin yüzeyindeki buz kütlesinden ayrılan aşırı soğuk tuzlu suyun etrafındaki suyu dondurarak deniz tabanına ulaşmasıyla sualtında devasa buz sarkıtları oluşur. Bu nadir doğa olayı genellikle kutup bölgelerinde kış aylarında gerçekleşir.
Kutup bölgelerinde özellikle kış aylarında hava sıcaklığı -40°C’ye kadar düşerken, suyun sıcaklığı -2°C civarında olur. Bu yüksek sıcaklık farkına bağlı olarak, buz kütlesinin altında kalan sudan atmosfere doğru ısı transferi gerçekleşir ve deniz suyu zamanla donmaya başlar. Oluşan buz kristalleri, deniz suyundan daha az yoğun olduğu için buz kütlesinin altında toplanarak bir tabaka halini alır. İki yönlü büyüyen bu tabakanın yapısında deniz suyunun hapsolduğu bölümler oluşur. Isı kaybı devam ettikçe, bu bölümlerdeki suyun bir kısmı daha buzun yapısına katılır ve kalan suyun içindeki tuz miktarı iyice artar. Tuz miktarı arttıkça suyun donma noktası düşer ve böylece su hayli soğuk bir hale gelir. Deniz suyundan çok daha yoğun olan bu aşırı soğuk su, buz kütlesinin içinden kaçabilecek bir yol bulduğunda yoğunluğu nedeniyle aşağı doğru hareket eder. Bu sırada etrafındaki su kütlesinden çok daha soğuk olduğu için temas ettiği suyu dondurur, sarkıt şeklini alarak denizin dibine doğru iner ve deniz yatağında ilerlemeye devam eder. Sualtı buz sarkıtları yavaş hareket ettiği için balıklar için tehlikeli olmasa da deniz yıldızı ve deniz kestanesi gibi bazı canlıların donarak ölmesine neden olabilirler.
1960’lı yıllardan beri bilinen bu doğa olayı ilk kez 2011 yılında BBC belgesel ekibi tarafından Antarktika’da görüntülendi ve Frozen Planet belgeselinde yayınlandı. 5-6 saatlik bir sürede gerçekleşen bu olayın hızlandırılmış görüntüsünü videodan izleyebilirsiniz.
Kaynak:
