Mart 2021’de Gökyüzünde Neler Oluyor?
24 Mart’ta Yengeç Takımyıldızı’ndaki Arı Kovanı Açık Yıldız Kümesi’ni Ay’ın yakınlarında bulabilirsiniz.
Arı Kovanı ya da diğer adıyla Messier 44, birbirine kütle çekimi etkisiyle bağlı yaklaşık 1.000 yıldızdan oluşan bir açık yıldız kümesi. Açık yıldız kümelerindeki yıldızlar aynı toz bulutunun içinde oluşur. Arı Kovanı Açık Yıldız Kümesi’ni kışın sonunda-ilkbaharın başında çıplak gözle gökyüzünde görebilirsiniz. Yıldız kümesindeki yıldızları basit bir teleskop yardımıyla tek tek gözlemleyebilirsiniz.
Mars, mart ayında Güneş battıktan sonra güneybatı yönünde ufkun üzerinde ortaya çıkıyor ve gece yarısından yaklaşık bir saat sonra batıyor.
Mars 19 Mart’ta ise ilk dördün evresine yaklaşan Ay ile yakın görülebilir. Boğa Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Aldebaran da bu ikiliye eşlik ediyor.
4 Mart’ta Mars ve mavimsi tonlardaki parlak yıldızlarıyla gökyüzünde fark edebileceğiniz Ülker Açık Yıldız Kümesi’ni birbirine çok yakın görebilirsiniz. Gökyüzünde çıplak gözle fark edebileceğiniz Mars ve Ülker Açık Yıldız Kümesi’ni tekrar bu kadar yakın görebilmek için 2038’e kadar beklemeniz gerekiyor.
Mart ayında Merkür, Jüpiter ve Satürn Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde. Ancak üç gezegen de ayın başında ufkun üzerinden çok yükselmiyor. Bu nedenle görülmeleri zor. Mart ayının ilk haftasından sonra ise Jüpiter ve Satürn gökyüzünde Güneş’ten uzaklaşırken, Merkür Güneş’e yaklaşmaya başlıyor. 10 Mart’ta Merkür, Jüpiter ve Satürn’ü gökyüzünde hilal şeklindeki Ay ile bir arada görebilirsiniz.
Venüs 26 Mart’ta yörünge hareketi sırasında Güneş’in arkasından geçiyor. Bu nedenle Venüs’ü mart ayında gökyüzünde görmek mümkün değil. Venüs nisan ayının ortasında “akşam yıldızı” olarak gün batımından sonra gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor.
24 Mart’ta Yengeç Takımyıldızı’ndaki Arı Kovanı Açık Yıldız Kümesi’ni Ay’ın yakınlarında bulabilirsiniz. Ay bu tarihte dolunay evresine yaklaşsa da Arı Kovanı’nın bazı parlak üyelerini ay ışığına rağmen fark edebilirsiniz.
25 Mart’ta dolunay evresine yaklaşan Ay ile Aslan Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Regulus yakın görünümde. Aslan Takımyıldızı’nı soru işaretine benzeyen şekli ile gökyüzünde kolayca fark edebilirsiniz.
Ay yörünge hareketi sırasında 2 Mart ve 30 Mart’ta Dünya’ya en yakın, 18 Mart’ta en uzak konumda.
20 Mart, ilkbahar ekinoksu (İlkbahar ılımı olarak da isimlendirilir.) yani astronomik olarak Kuzey Yarım Küre’de ilkbaharın başladığı tarih. Ekinoks anında güneş ışınları Ekvator’a dik açıyla gelir ve Güneş, Kuzey Yarımküre’yi ve Güney Yarımküre’yi eşit miktarda aydınlatır. Yani aydınlanma çemberi kutuplardan geçer.
Kaynaklar:
- 2021 Gök Olayları Yıllığı, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi
- https://eclipse.gsfc.nasa.gov/SKYCAL/SKYCAL.html
- https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/ekinoks-nedir
- https://earthobservatory.nasa.gov/images/52248/seeing-equinoxes-and-solstices-from-space
- https://www.jpl.nasa.gov/images/bees-in-the-beehive
