logo
Menü
Giriş yap Üye ol
  • Anasayfa Anasayfa
Popüler Bilim

Popüler Bilim

Soru - Cevap

Soru - Cevap

Tasarla ve Yap

Tasarla ve Yap

Deneyler

Deneyler

Bilim Genç TV

Bilim Genç TV

Gökbilim

Gökbilim

Yeryüzü

Yeryüzü

Sesli Yayın

Sesli Yayın

Bilim Çizgi

Bilim Çizgi

Periyodik Tablo

Periyodik Tablo

Yeryüzü

Bunu Biliyor muydunuz?

Yarışmalar

Yarışmalar

  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

logo
Arama
Giriş yap
  • Popüler Bilim Popüler Bilim
  • Soru - Cevap Soru - Cevap
  • Tasarla ve Yap Tasarla ve Yap
  • Deneyler Deneyler
  • Bilim Genç TV Bilim Genç TV
  • Yarışmalar Yarışmalar
  • Gökbilim Gökbilim
  • Yeryüzü Yeryüzü
  • Sesli Yayın Sesli Yayın
  • Bilim Çizgi Bilim Çizgi
  • Bunu Biliyor muydunuz? Bunu Biliyor muydunuz?
  • Periyodik Tablo Periyodik Tablo
  • Popüler Bilim Bilim Genç' i Tanıyın
    • - Bilim Genç Hakkında
    • - Ekibimiz
    • - İçerik Kullanım Şartları
    • - İletişim
  • Bilim Genç TÜBİTAK’ın dijital ortamda ücretsiz popüler bilim yayınıdır.

Güneş’teki Enerjiyi Yeryüzünde Üretmek Mümkün mü?

Yarım Tonluk Uzay Çöpü Kosmos-482 Okyanusa Düştü!

XMM-Newton Uydusu Kozmik Devin Kalp Atışlarını Yakaladı

Satranç Mayıs 2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

WASP-127b'nin Atmosferinde Ses Hızını Aşan Rüzgârlar

Uzay Çöpü Kosmos-482’nin Dünya’ya Düşmesi Bekleniyor!


Yiyeceklerin Tadını Nasıl Alıyoruz?

Hayriye Yetiş
19/07/2023

Dilimizin yüzeyi papilla adı verilen çok sayıda küçük çıkıntı ile kaplıdır. Papillaları yiyeceklerin tadının algılamasını sağlayan bir çeşit vücut sensörü olarak düşünebiliriz. Bu sensörün çalışmasını sağlayan ise üzerindeki tat tomurcuklarıdır. Yiyeceklerin ağızda parçalanması sonucu açığa çıkan kimyasal maddeler tat tomurcukları tarafından algılanır. Bunun sonucunda oluşan sinyaller beyindeki tat merkezine ulaşır. Böylece yiyeceklerin tadını alırız.

Yiyeceklerin Tadını Nasıl Alıyoruz?

Carles Miro / iStock

Limon ağzımızda ekşi bir tat bırakırken, balın tadını şekerli olarak algılarız. Peki tatları bu şekilde farklı algılamamızı sağlayan tat alma duyumuz nasıl çalışır?

Dilimizin yüzeyindeki çıkıntılara hiç dikkat ettiniz mi? Tat alma organımız olan dilimizin yüzeyinde papilla adı verilen küçük çıkıntılar bulunur. Papillada tat tomurcukları yer alır. Tat tomurcuklarında kemoreseptör adı verilen özelleşmiş duyu hücreleri bulunur. Bu reseptörler tatların algılanmasını sağlar. İnsanlarda beş tür tat duyusu vardır: tatlı, tuzlu, acı, ekşi ve umami. Beşinci ve en son keşfedilen tat duyusu olan umami, "lezzetli” anlamına gelir. Proteinleri meydana getiren amino asitler tarafından duyu sinyallerinden kaynaklanan umami tadına sahip yiyecekler arasında mantar, domates ve peynir bulunur.

Dilin yapısı

Ttsz / iStock

Dildeki tat alma reseptörleri

Tadın algılanabilmesi için yediğimiz yiyeceklerin moleküllerinin ağzı kaplayan mukus yani tükürük içinde çözünmesi gerekir. Çözünme sonucu açığa çıkan kimyasal maddeler kemoreseptörleri uyarır ve uyarılan reseptörlerde elektriksel ve kimyasal değişiklikler oluşur. Oluşan sinyaller beyin korteksinde yer alan tat alma merkezine ulaştırılır. Böylece yiyeceklerin tadı algılanır.

Dilin belirli bölgelerinin belirli tat algılarından sorumlu olduğu, örneğin dilin arka kısmının acı, ön kısmının tatlı, ön kenarların tuzlu, arka kenarların ekşi tatları algıladığı bilgisi yanlıştır. Aslında tat tomurcuklarının her birinde çeşitli reseptör hücreleri bir arada bulunur ve her biri beş tadı da algılayabilir.

Yiyeceklerin tadıyla ilgili algımız tat ve koku duyularının birbirini desteklemesi sonucu oluşur. Dolayısıyla sinüzit, grip, nezle gibi nedenlerle koku alma duyumuzda bir azalma olduğunda bu durumdan tat alma duyumuz da olumsuz etkilenir. Aşırı soğuk ya da sıcak yiyecekler art arda tüketildiğinde de tat duyusu zarar görebilir.

Kaynaklar:

  • https://www.popsci.com/story/health/tastebuds-tongue-eating-flavor/
  • https://www.britannica.com/science/umami
  • https://www.wired.com/story/science-of-taste/
Konu
Tat Alma
Dilin Yapısı
Biyoloji

paylaş

En Çok Okunan Makaleler

Lise Öğrencileri İçin 2025 Yılı TÜBİTAK Bilim Kamplarına Katılım Başvuruları Başladı!

Duyurular • 02-01-2025

Bilim Genç’e İçerik Hazırlamak İster misiniz?

Duyurular • 12-05-2025

Pestisit Nedir? Pestisitler Zararlı mıdır?

Haberler • 30-04-2025

Kozmik Gezegen Otopsisi: Yıldızına Yaklaşarak Atmosferine Dalan Gezegen

Gökbilim • 29-04-2025

Bilim Genç Kafede Bilim Etkinliği: “Antarktika Hikâyeleri”

Duyurular • 24-04-2025

Gökyüzünde Gezegen Şöleni

Haberler • 25-01-2025

Keçilerin Göz Bebekleri Neden Dikdörtgen Şeklindedir?

Soru - Cevap • 15-02-2025

Astronot Suni Williams Uzay Yürüyüşünde Rekor Kırdı

Haberler • 31-01-2025

Meşhur Matematik Problemi: ‘‘Taşınan Kanepe Problemi’’ Çözüldü

Haberler • 30-01-2025

Anadolu Parsının En Net Görüntüsü Kaydedildi

Haberler • 07-12-2024

Bilim Genç Logo
Tekrardan Hoşgeldiniz!

Bilim Genç’in kozmik derinliklerinde yolculuğa başlamak için giriş yapın.

Bir hesabınız yok mu? Üye olun

Sayfayı Paylaş
Twitter'da paylaş telegram'da paylaş Whatsapp'da paylaş facebook'da paylaş
Bağlantıyı kopyala
baylaş