Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, Dünya’nın çekirdeğinin dönüş hızı ile ilgili yapılan yeni bir bilimsel araştırmanın sonuçlarından bahsediyor.
Zemin Sıvılaşmasını İnceleyelim
Deneyler köşesinin bu projesinde, depremde bazı binaların yana yatmasına ya da kısmen batmasına yol açan zemin sıvılaşmasının nasıl gerçekleştiğini inceliyoruz.
Depremin Şiddeti Nasıl Ölçülür?
Bir deprem, merkez üssünden uzaklığa bağlı olarak farklı yoğunluklarda sarsıntıya neden olabilir. Buna depremin şiddeti denir. Depremin şiddetini tespit etmek için en yaygın kullanılan ölçek, değiştirilmiş Mercalli şiddet ölçeğidir.
Depremlerin meydana gelmesinin nedeni, yer kabuğundaki levhaların hareketidir.
Dünya’nın İç Çekirdeği Salınıyor
Bilimsel çalışmalar, Dünya’nın katı iç çekirdeğinin dönme hızının altı yıllık periyotlarla artıp azaldığını gösteriyor.
Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, levhaların hareketleri ile dağların oluşumu arasındaki ilişkiyi keşfetmemizi sağlayacak bir düzenek hazırlıyoruz.
Ayın En Beğenilen Fotoğrafları: “Taşlar”
Ekim ayının en beğenilen fotoğrafı, Ahmet Sarı’ya ait “Sarıkamış Obsidiyen” olarak belirlendi.
Jeoçeşitlilik: Biyoçeşitliliğin Sessiz Ortağı
6 Ekim tarihinin Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) tarafından “Uluslararası Jeoçeşitlilik Günü” olarak ilan edilmesi planlanıyor. Peki jeoçeşitlilik neden önemli?
Fotoğraflar Köşesinde Ekim Ayının Konusu “Taşlar”
Bilim Genç olarak ekim ayında objektiflerinizi taşlara odaklamanızı istiyoruz.
Gelecekte Yeni Bir Süperkıta Oluşabilir mi?
Yer bilimciler 200-300 milyon yıl sonra yeni bir süperkıta oluşabileceğini tahmin ediyor.
Machu Picchu Fayların Üzerine Kurulmuş
Peru’nun güneyindeki antik İnka şehri Machu Picchu, And Dağları’nda 2430 metre yükseklikteki bir tepenin üzerinde yer alır.
Geçtiğimiz hafta bir araya gelen kurul üyelerinden yirmi dokuzu Antroposen’in başladığı hakkında olumlu görüş bildirdi.
Okyanusların En Derinlerinde Nükleer Bomba İzleri
Çin Bilimler Akademisinden araştırmacılar, okyanusların en derinlerinde yaşayan kabuklu deniz canlılarının vücutlarında nükleer bomba testleri sırasında üretilmiş radyoaktif karbon bulunduğunu belirledi.
Antarktika’daki Düzlemsel Buzdağı
Fotoğrafta gördüğünüz neredeyse dikdörtgen prizma biçimindeki beyaz yapı tamamen doğal yollarla oluşmuş bir buzdağı.
İngiltere ile Fransa Arasındaki Jeolojik Bağ
Geçmişte Britanya Adası’nın iki antik kıtanın çarpışması sonucunda oluştuğu düşünülürdü. Ancak Plymouth Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının yaptığı çalışmalar Britanya Adası’nın iki değil üç antik kıtanın çarpışması sonucunda oluştuğuna işaret ediyor.
En Beğenilen “Doğal Oluşumlar” Fotoğrafları
Bilim Genç Fotoğraflar köşesinde haziran ayında objektiflerinizi çevrenizde gördüğünüz doğal oluşumlara odaklamanızı istemiştik.
Deniz Kıyısındaki Göller: Lagünler
Lagünler deniz ya da okyanus gibi büyük su kütlelerine bağlantısı olan sığ göllerdir. “Deniz kulağı” olarak da isimlendirilirler. Dalgaların ve akıntıların taşıdığı kum ve çakıl gibi katı maddeler durgun alanlarda birikerek bir set oluşturur.
Depremler Pisa Kulesi’ni Neden Yıkamıyor?
Pek çok insanın cevabını merak ettiği sorulardan biri Pisa Kulesi’nin depremlerde neden yıkılmadığı.
Nevada Üniversitesi’nde çalışan bir grup araştırmacı mantonun 800 kilometre derinlerinde su olduğuna dair bulgular elde etti. Dr. O. Tschauner ve arkadaşlarının yaptığı çalışmanın sonuçları Science’ta yayımlandı.
Dünya’nın Metal Çekirdeği Kayaçların Arasından Süzülerek Oluşmuş Olabilir
Güneş Sistemi’ndeki kayaç gezegenlerin büyük oranda demir ve nikelden oluşan metal bir çekirdeğe sahip olduğu tahmin ediliyor. Kayaç gezegenler, temel olarak silikat mineralleri içeren kayaçlar ve metallerden meydana gelmiştir.
Son zamanlarda yapılan bilimsel araştırmalar, yeraltından petrol ve kaya gazı çıkarmak için yapılan çalışmaların depremleri tetikleyebileceğini gösteriyor.
Deprem Tahmini İçin Geliştirilen Yeni Yöntemden İstanbul Hakkında Bilgiler
Türkiye, Fransa ve Almanya’dan araştırmacılar fay hatlarının hareketini gözlemleyebilmek için yeni bir yöntem geliştirdi.
Bazı depremlerden sonra görülen ve depremin sebep olduğu hasarın artmasına yol açan bu durumun nedeni toprağın çamurumsu bir yapıya dönüşerek sıvılaşmasıdır.
Dünya Üzerindeki En Büyük Krater Hangisidir?
Kraterlere sadece Dünya’da değil, Güneş Sistemi’ndeki başka kayaç gökcisimlerinde de rastlamak mümkün. Dünya üzerinde “onaylanmış” 188 krater var.
Depremler Tsunamileri Nasıl Tetikler?
Okyanuslara yakın yerlerde olan depremleri bazen tsunamiler izler. Esasen bir su dalgaları serisi olan tsunamiler yüksekliği onlarca metrelere varabilen dalgalarla büyük yıkımlara sebep olabilir.
Bir gölün rengi ne olabilir sorusuna mavi, yeşil ve kahverengi dışında bir cevap vermek pek akla gelmeyebilir.
Kuzey Amerika ile Avrupa kıtasına aynı anda dokunabileceğiniz bir bölge olduğunu biliyor muydunuz?
Yaşadığımız dünyada jeolojik oluşumlar bilim insanlarının yanı sıra sayıları azımsanmayacak kadar doğaseverin de ilgisini çeker. Bazalt sütunları da ilginç jeolojik oluşumlardan biri.
Gayzerler sıcak su buharının yeraltından yüzeye doğru fışkırarak çıktığı yer kabuğundaki açıklıklardır.
Tektonik Hareketlerin Sebebi Nedir?
Doğal afetlerin en yıkıcılarından biri de depremler. Türkiye de bir deprem ülkesi. Her gün çok sayıda küçük deprem oluyor ve bunların pek çoğunu hissetmiyoruz bile. Ancak ara sıra gerçekleşen büyük depremler felaketlere neden olabiliyor.
Richter büyüklük ölçeği -ya da kısaca Richter ölçeği- depremlerin aletsel büyüklüğünü hesaplamak için kullanılan, adını en sık duyduğumuz ölçektir.
Radyoaktif Elementlerin Cevherleri Tehlikeli mi?
Nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılan radyoaktif elementler, örneğin uranyum, toryum ve bunların parçalanma ürünleri yerkabuğunda doğal olarak bulunur.
Yerçekimi Neden Dünya’nın Her Yerinde Aynı Değildir?
Yoğunluğu her noktada aynı olan küre şeklindeki bir yapının çevresine etki eden kütleçekim kuvveti sabittir. Ancak şekli tam küresel olmadığı için Dünya’nın kütleçekim alanı her yerde aynı değildir.
Dünya’nın Merkezinde Ne Olduğunu Nasıl Biliyoruz?
Yer kabuğu ve yer kabuğuna yakın olan katmanlar hakkında doğrudan bilgi edinebiliyoruz, çünkü bu katmanlara ulaşmak görece daha kolay.
Dr. S. K. Lyons ve arkadaşlarının Nature’da yayımladığı makaleye göre günümüzden altı bin yıl önce insan faaliyetleri sonucunda bitki ve hayvan topluluklarında çok önemli değişiklikler olmaya başlamıştı.
Bir Dağın Ulaşabileceği Yüksekliği Neler Etkiler?
Dağlar kıta levhalarının çarpışması nedeniyle yerkabuğunda ortaya çıkan büyük ölçekli hareketler sonucu oluşur. Bu hareketler dağların yükselmesine neden olurken, kütleçekim kuvveti tersine bir etki yapar.
Çöllerdeki Dalga Şeklindeki Kum Tepeleri Nasıl Oluşur?
Çöllerde ve kumsallardaki kum taneciklerinin oluşturduğu şekiller, kendiliğinden düzenlenme olgusunun doğadaki en ilgi çekici örneklerindendir.
Bataklık Üzerindekileri Neden İçine Çeker?
Bataklıklar tanecikli yapıdaki maddelerden -örneğin kum- kilden ve sudan oluşan karışımlardır. Kum tanecikleri arasındaki boşluklar su ile doludur ve kil bir yapıştırıcı gibi kum taneciklerini gevşek bir şekilde bir arada tutar.
Dünya’nın Merkezi Nasıl Sıcak Kalıyor?
Yerküre birkaç katmandan oluşur. En dışta yerkabuğu, daha içte manto, en içte ise çekirdek vardır. Çekirdeğin dış kısımları sıvı haldeyken en iç kısımları ise katıdır.
Doğa harikaları olarak da bilinen bazı yeryüzü şekilleri her zaman insanların ilgisini çekmiştir.
Hidrotermal bacalar, su ve gaz fışkırtan sıcak su kaynaklarının okyanus tabanında yer alan benzerleridir.
Dünya’nın İç Çekirdeğinin de Çekirdeği Varmış
ABD’deki Illinois Üniversitesi ile Çin’deki Nanjing Üniversitesi’nden bilim insanları, Dünya’nın iç çekirdeğinin de çekirdeği olduğunu belirledi.
Maya Medeniyetinin Sırrı Büyük Mavi Çukur’da Saklı
Rice Üniversitesi'nden Andre Droxler ve arkadaşlarının yaptıkları bir araştırma, Mayaların tarih sahnesinden silinmesinde kuraklığın önemli bir rol oynadığı görüşünü destekliyor.
Kumtaşı Doğa Harikalarının Sırrı
Dünyanın değişik yerlerinde bulunan ilginç biçimli kumtaşı yapıların nasıl oluştuğuna dair çok ikna edici bir açıklama yapıldı. Araştırmacılar bu ilginç şekillerin oluşmasını sağlayan asıl şeyin kumtaşının kendi doğasıyla ilgili olduğunu ortaya koydu.
En Çok Okunan Makaleler