5 Ekim akşamı Venüs ve hilal şeklindeki Ay, güneybatı yönünde, ufkun üzerinde birbirine yakın görülebiliyor.

22 Eylül'de sonbahar ekinoksu gerçekleşiyor. Astronomik olarak kuzey yarım kürede sonbaharın başlangıcı kabul edilen bu tarihte, aydınlanma çemberi (Güneş’in Dünya’da aydınlattığı bölge ile Dünya’nın karanlıkta kalan bölgesi arasındaki hat) kutuplardan geçer.

2024 Ağustos gökyüzü olaylarını sizler için derledik.

Gaz ve toz bakımından zengin, sarmal gök ada Penguen ile daha yaşlı yıldızlarla dolu ve kompakt görünümlü eliptik gök ada Yumurta’nın etkileşimi, James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWUT) hayranlık uyandıran görüntülerine yansıdı.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT), gökbilimcilerin uzun yıllardır üzerinde çalıştığı sıra dışı özelliklere sahip bir süpernova kalıntısı olan Yengeç Bulutsusu’nun kimyasal bileşimi ve kökeni hakkında ipuçları sunabilecek görüntüler elde etti.

Temmuz ayının ortasından ağustos ayının sonuna kadar etkinliğini devam ettiren Delta Aquariid gök taşı yağmuru, 30 Temmuz gecesi en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Geçen yıl fırlatılan Euclid Uzay Teleskobu ile elde edilen ilk bilimsel gözlem görüntüleri yayınlandı. Yayınlanan beş görüntü arasında M78 yansıtma bulutsusunun bu zamana kadar elde edilen en detaylı görüntüsü de yer alıyor.

T Tauri isimli üçlü yıldız sisteminin bu görüntüsü Hubble Uzay Teleskobu ile elde edildi. Yıldız sisteminin üç üyesi -HP Tau, HP Tau G2 ve HP Tau G3- fotoğrafın merkezinde görülebiliyor.

28 Haziran akşamı Merkür ve İkizler Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Polluks’u batı-kuzeybatı yönünde, ufkun üzerinde birbirine yakın görebilirsiniz.

6 Mayıs’ta birbirine yakın görünecek Merkür ve Ay'ı gün doğumundan önce doğu yönünde, ufkun hemen üzerinde görmeyi deneyebilirsiniz.

1 Nisan akşamı Merkür’ü batı yönündeki ufkun hemen üzerinde, Jüpiter’in batısında, yüksek ve ufku açık bir yerde gözlem yapmak kaydıyla görebilirsiniz.

Evren’in en parlak cismi olarak duyurulan yeni bir kuasar keşfedildi.

Mart ayında Merkür ve Jüpiter akşamları gökyüzünde. Venüs ve Mars ise Güneş’in doğuşundan önce görülebiliyor. Şubat ayının sonunda Güneş’in arkasında kalan Satürn ise Mart ayının son günlerinde, gün doğumundan önce gökyüzünde görünmeye başlıyor.

Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan bu görüntüde, birleşme aşamasında olan NGC 4038 ve NGC 4039 gök adaları görülüyor.

Zhurong keşif robotu ile elde edilen veriler Mars’ın geçmişte yaşadığı jeolojik değişimler hakkında bilim insanlarına ışık tutuyor.

Merkür, Venüs ve Mars şubat ayının başında gün doğumundan önce gökyüzünde. Güneş sisteminin iki gaz devi Jüpiter ve Satürn’ü ise Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görebilirsiniz.

Aşağıdaki illüstrasyonda uzayın derinlerinden gelerek ABD’nin Utah eyaletinde kurulan Telescope Array isimli dedektör sistemine çarpan kozmik ışınlar görülüyor.

İnsanları Ay’a, Mars’a ve Güneş sisteminin derinlerine taşımak amacıyla geliştirilen dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in ikinci uçuş denemesi 18 Kasım’da gerçekleştirildi.

Aralık ayında Merkür, Jüpiter ve Satürn Güneş battıktan sonra havanın kararmasıyla gökyüzünde ortaya çıkıyor. Venüs ise gün doğumundan önce ufkun üzerinde görülebiliyor. Mars aralık ayında Güneş’in arkasından geçtiği için görülemiyor. Yılın en etkileyici gök taşı yağmuru olan İkizler, 14 Aralık’ta en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

MACS0416 isimli gök ada kümesinin bu fotoğrafı, James Webb ve Hubble uzay teleskoplarının elde ettiği verilerin birleştirilmesi ile oluşturuldu.

NASA’ya ait Chandra X Işını Gözlemevi’nin çektiği bu fotoğrafta yer alan ve şekli bir ele benzeyen yapı, bir pulsarın etrafındaki toz ve gazı şekillendirmesi sonucu oluştu.

Kasım ayında Merkür, Jüpiter ve Satürn Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görülebiliyor. Venüs ise gün doğumundan önce gökyüzünde. Kasım ayında Dünya’ya göre Güneş’in arkasından geçecek olan Mars ay boyunca görülemiyor. Yılın önemli gök taşı yağmurlarından biri olan Aslan Gök Taşı Yağmuru ise 17-18 Kasım’da en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Bir grup gök bilimci şu ana kadar tespit edilen en uzak hızlı radyo dalgası patlamasını keşfetti.

Fotoğraftaki devasa bir baloncuğa benzeyen yapı Sharpless 2-308 isimli bulutsu. Bulutsunun şekli yunus kafasına benzediğinden Yunus Kafası Bulutsusu olarak da biliniyor.

Landsat 9 uydusu tarafından 3 Ağustos 2023’te çekilen bu fotoğrafı inceleyen bilim insanları, Grönland’daki fiyortlardan birinde iç içe geçmiş yay şeklinde iki yapı fark etti. Bu yapıların neden oluştuğu ise tam olarak bilinmiyor.

Ekim ayının başında Merkür ve Venüs, Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde görülebiliyor. Jüpiter ve Satürn ise gün doğumundan sonra görebileceğiniz gezegenler. 14 Ekim’de halkalı Güneş tutulması gerçekleşirken, yaklaşık iki hafta sonra 28 Ekim’de parçalı Ay tutulması meydana geliyor. Avcı Gök Taşı Yağmuru ise 22 Ekim’de en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Bu görüntü, Bennu Asteroidi’nden örnek alarak Dünya’ya getirmek üzere geliştirilen NASA’ya ait OSIRIS-REx uzay aracının SamCam kamerası tarafından, asteroidin yüzeyinden örnek alınırken çekildi.

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafta, genç bir yıldızdan dışa doğru birbirine zıt iki yönde yayılan yüksek hızdaki maddeler görülüyor. Yıldız ve yıldızdan yayılan bu maddelerin oluşturduğu yapı, Herbig-Haro 211 (HH 211) olarak isimlendiriliyor.

Eylül ayında çıplak gözle izleyebileceğiniz beş gezegen de gökyüzünde. Güneş’in batışından sonra Mars ve Satürn, ardından da Jüpiter ortaya çıkıyor. Merkür ve Venüs ise gün doğumundan önce görülebiliyor. Eylül ayında Güneş sisteminin en uzak gezegeni Neptün de gözlem için son derece uygun bir konumda.

Ağustos ayında Merkür ve Mars Güneş’in batışından hemen sonra gökyüzünde kısa süre görülebilirken, Satürn ve Jüpiter ilerleyen saatlerde ufkun üzerinden doğuyor ve bütün gece gökyüzünde kalıyor. Ağustos ayının ortasında Güneş ile Dünya’nın arasından geçen Venüs ise ayın son haftasında gün doğumundan önce gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor.

Kendine özgü görüntüsü ile gökyüzünde kolayca fark edilebileceğiniz Üç Boğumlu Bulutsu’yu küçük bir teleskop yardımıyla gözlemlemeyi deneyebilirsiniz.

Temmuz ayında Mars ve Venüs, gün batımından sonra batı yönünde ufkun üzerinde görülebiliyor. Satürn gece yarısından kısa süre önce, Jüpiter ise gece yarısından sonra doğu yönünde ufkun üzerinden yükselmeye başlıyor.

Haziran ayında Venüs ve Mars, Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görülebilir. Satürn gece yarısından hemen sonra ufkun üzerinden doğuyor ve Güneş’in aydınlığında kayboluncaya kadar izlenebiliyor. Merkür, ayın ilk yarısında gün doğumundan önce görülebilir. Jüpiter ayın başında Güneş’in doğuşundan hemen önce izlenebilirken, ayın ilerleyen günlerinde daha erken saatlerde doğmaya başlıyor. 21 Haziran’da ise yaz gün dönümü gerçekleşiyor.

5 Mayıs'ta yarı gölgeli Ay tutulması gerçekleşiyor. Tutulma ülkemizden de izlenebiliyor. Ayrıca mayıs ayında Güneş sisteminin kayaç gezegenlerinden Venüs ve Mars’ı Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görebilirsiniz. Merkür, Jüpiter ve Satürn ise Güneş’in batışından önce şafak vakti gökyüzünde görülebiliyor.

Nisan ayında Güneş sisteminin üç kayaç gezegeni Merkür, Venüs ve Mars Güneş’in batışından sonra gökyüzünde. Satürn ise birkaç haftalık aradan sonra gün doğumundan önce gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor.

Fotoğrafta görülen IC 1805, insan kalbinin şekline benzerliği nedeniyle Kalp Bulutsusu olarak biliniyor.

Mart ayının başında Venüs, Mars ve Jüpiter Güneş’in batışından sonra gökyüzünde. Merkür ayın ilk günlerinde Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde görülebilirken, ayın ikinci yarısından sonra akşamları gökyüzünde. Satürn ise gün batımından önce ufka hayli yakın konumda.

 

Şubat ayının başında üç parlak gezegeni (Venüs, Mars ve Jüpiter), Güneş’in batışından sonra gökyüzünde sıralanmış şekilde görebilirsiniz. Bu üçlüden önce Venüs ve Jüpiter, gece yarısından sonraysa Mars batıyor. Merkür'ü görmek içinse şafak vaktini beklemeniz gerekiyor.

22 Ocak’ta Antarktika’daki Brunt Buzul Sahanlığı’ndaki Chasm 1 çatlağının ayrılması sonucu, 1.550 kilometre kare genişliğinde devasa bir buz dağı oluştu.

Ocak ayının ilk günlerinde Güneş battıktan sonra gökyüzünde batıdan doğuya doğru Venüs, Satürn, Jüpiter ve Mars’ı görebilirsiniz. Merkür ise 7 Ocak’ta Güneş ile Dünya’nın arasından geçtiği için ayın ilk yarısında izlenemiyor.

Gerald Rhemann tarafından çekilen fotoğrafta, Leonard Kuyruklu Yıldızı’nın kuyruğunun bir bölümünün kuyruklu yıldızdan ayrıldığı görülüyor.

Aralık ayında çıplak gözle görülebilen beş gezegen -Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn- Güneş’in batışından sonra gökyüzünde. Bu gezegenler arasında en dikkat çekici olanı Mars ise 8 Aralık’ta gözlem için çok uygun bir konuma ulaşıyor. 14 Aralık’ta yılın en etkileyici gök taşı yağmuru olan İkizler Gök Taşı Yağmuru’nu izleyebilirsiniz.

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafta, L1527 olarak isimlendirilen toz ve gaz bulutunun içinde henüz oluşum aşamasındaki bir yıldız görülüyor.

Kasım ayında gökyüzündeki en parlak gezegen Jüpiter. 8 Kasım’da tam Ay tutulması gerçekleşiyor ancak tutulma ülkemizden izlenemiyor. 18 Kasım’da ise Aslan gök taşı yağmuru en yüksek etkinliğe ulaşıyor.