Yazmak fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak bizi olumlu olarak etkiliyor. Siz de duygu ve düşüncelerini düzenli olarak kelimelere dökerek yazmanın gücünü kullanabilirsiniz!

Dişler, özellikle de çürük dişler, soğuğa karşı hassastır. Peki dişlerimiz soğuğu nasıl algılıyor? 

Dijital teknolojiler yaşamımızı kolaylaştırmanın yanı sıra vaktimizi daha eğlenceli geçirmemizi sağlıyor. Peki, bu durum bizi dijital teknolojilere bağımlı hâle getiriyor mu?

Epilepsi nöbetlerini bir hatta birkaç gün önceden tahmin edebilen bir yöntem geliştirildi.

Dünya çapında konserler veren bir keman virtüözü, dünya şampiyonu bir satranç ustası veya uluslararası turnuvalarda şampiyonluk kazanan bir tenisçi olmak ister miydiniz? 

Beş yıl önce bugün nerede olduğunuzu, ne yaptığınızı, ne yediğinizi veya ne giydiğinizi hatırlıyor musunuz?

Sinir hücreleri sadece elektriksel ve kimyasal uyaranlara değil aynı zamanda basınç, titreşim gibi mekanik uyaranlara da tepki verir. Örneğin dokunma ve duyma, duyuların nöronların mekanik etkenlere tepki vermesinin sonucu gerçekleşir.

Bir grup araştırmacı, fareler üzerinde yaptıkları deneylerde hayvanların beyninde ağrı algısını kontrol eden bir bölge keşfetti. 

Beynimiz duyu organlarımız aracılığıyla çevreden bilgi toplar ve hafızaya kaydeder. Bu bilgiler de çevreyi algılama, problem çözme ve davranış geliştirme gibi işleri gerçekleştirmek için kullanılır. Bilgileri bazen anlık olarak, bazen kısa, bazen de uzun süre hafızamızda tutarız. Bunu belirleyen ise bilgiler hafızaya kaydedilirken duyusal bellek, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellekten hangisinin kullanıldığıdır.

Heyecanlandığımızda ya da kaygılandığımızda beynimizdeki amigdala bölgesi, tıpkı bir tehlike ile karşılaştığımızdakine benzer şekilde, stres-heyecan sistemi olarak da bilinen sempatik sinir sistemini etkinleştirir ve adrenalin salgılamaya başlar.

Beynimizde farklı işlevler için farklı sinir hücreleri vardır. Hafıza da özel bir grup sinir hücresinin yeniden etkinleşmesiyle oluşur. Peki, bu özel sinir hücrelerini diğerlerinden ayıran nedir?

Anılar ve yaşam tecrübeleri sanki ayrılmaz ikililermiş gibi görünür. Ancak bir grup araştırmacı, yakın zamanlarda Nature Neuroscience’ta yayımladıkları bir makalede, beyinlerindeki sinir hücrelerini uyararak laboratuvar hayvanlarının zihninde yapay anılar oluşturmayı başardıklarını açıkladı.

Bazı resim ya da fotoğraflara baktığımızda onları aslında olduklarından farklı şekilde algılarız. Görsel yanılsama ya da optik illüzyon adı verilen bu olay ışık, objenin rengi ve deseni gibi faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar. Yani bir anlamda beynimiz kandırılır.

1999’da vizyona giren Matrix filminde ana karakter Neo, Headjack olarak isimlendirilen bir beyin-bilgisayar arayüzü sayesinde Matrix dünyasına girebiliyordu.

ABD’deki Güney Kaliforniya Üniversitesinde çalışan Alireza Delfarah ve arkadaşları, aşırı yaşlanmış hücrelerde çoğalmanın durmasının sebeplerinden birini keşfetti.

Bazen zamanın nasıl geçtiğini anlayamayız. Akşam olmak üzeredir ancak biz hâlâ gün ortasındaymışız gibi hissederiz. Bunun tam tersine trafiğin çok yoğun olduğu bir yerde zaman bir türlü geçmek bilmez. Peki nasıl oluyor da beynimiz zamanı farklı biçimlerde algılayabiliyor?

Hiç elinizin ya da ayağınızın uyuşması nedeniyle art arda iğneler batıyormuş gibi hissettiğiniz oldu mu? 

Columbia Üniversitesi’nde çalışan bir grup mühendis, insan düşüncesini sese çeviren bir teknoloji geliştirdi. Beyin sinyallerini takip eden sistem, algıladığı kelimeleri anlaşılır bir biçimde telaffuz edebiliyor. Gelecekte, konuşma sorunları yaşayan insanların bu teknoloji sayesinde iletişim kurması mümkün olabilir.

Yeni bilgiler öğrenmek ya da yeni bir hobi edinmek konusunda uzman olan beynimizde bu süreçte birtakım değişiklikler meydana geldiğini biliyor muydunuz? Gelin, bu süreci daha yakından inceleyelim.

Günümüze kadar denge ve hareket olaylarını kontrol eden yapı olarak bilinen beyinciğin sosyal davranışların kontrol edilmesinde de işlevi olabilir.

Bir başkasının duygu ve düşüncelerini anlayabilmek ve hissedebilmek doğuştan sahip olduğumuz empati becerisiyle mümkün.

İnsanlar arasında sağ elini kullananların oranının %90, sol elini kullananların oranının yaklaşık %10 ve her iki elini de kullananların oranının ise %1’den az olduğu biliniyor. 

Günlük hayatta birçok nesne veya duruma karşı korku duyabiliriz. Sinir sistemi, korku yaratan uyaranlara karşı organizmayı harekete geçirdiğinden yaşamın devamı için hayli önemlidir.

Kanada’daki McGill Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada araştırmacılar insanların beyninin ön kısmına sadece birkaç dakikalık manyetik uyarı vererek müzik beğenilerini değiştirebildiklerini keşfetti.

Alzheimer hastalığına yakalanma ihtimali yüksek olan kişilerin beyinlerindeki değişimleri hastalığa teşhis konmadan on yıl önce tespit edebilen yapay zekâya dayalı bir teknik geliştirildi. Teknik, beyinden alınan manyetik rezonans (MR) görüntülerini kullanarak beynin farklı bölgelerinin ne şekilde bağlantılandığının belirlenmesini sağlıyor.

Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden ve Wake Forest Baptist Tıp Merkezi’nden bilim insanları, beyin sinyallerini algılayan elektrotlar sayesinde kısa ve uzun süreli hafızayı güçlendirmeyi başardı.

Sonuçları Hippocampus dergisinde yayımlanan araştırmaya göre yetersiz ışık beynin yapısını değiştirip hatırlama ve öğrenme güçlüklerine neden olabilir.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) araştırmacılar, geliştirdikleri yapay zekâ uygulaması ve kafaya takılan kulaklığa benzer bir cihaz yardımıyla iç konuşmalarımızı yazıya dönüştürmeyi başardı.

Kadınların beyinlerindeki bazı bölgelerde erkeklerin beyinlerine oranla daha fazla kan akışı olduğu belirlendi.

Bazen belirsiz bir kelime duyuyor ve “Anlayamadım, tekrar eder misin?” diyoruz. Peki, konuşmanın anlaşılıp anlaşılmadığını beyin nasıl belirliyor?

Pittsburgh Üniversitesi’nden bilim insanları ağır depresif bozukluğun erkeklerin ve kadınların beyinlerinde, genler tarafından yönetilen işlevlerde farklılıklara neden olduğunu belirledi.

Sonuçları Cell Biology dergisinde yayımlanan araştırmada bilim insanları spor yapmanın yeni öğrenilen bir bilginin hatırlanmasını kolaylaştırdığını buldu.

Günümüzde Mars’a insanlı yolculuklar planlanıyor. Ancak yakın zamanlarda yapılan bir araştırmaya göre Mars’a seyahat edecek astronotlar muhtemelen pek bir şey hatırlamayacak. 

Los Angeles’taki Kaliforniya Üniversitesi’nde çalışan bir grup araştırmacı, anıların hafızada saklanması ile ilgili çok önemli sonuçlara ulaştı.

İnsanların yeryüzünde yaşayan en başarılı tür olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. İnsanlar gibi dünyanın dört bir tarafına yayılmış, yaşadığı çevreye kısmen de olsa hâkim olmayı başarabilmiş başka bir tür daha yok.

Müzik dinlemek günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Birçoğumuz araba kullanırken, spor yaparken, ders çalışırken ya da kitap okurken bir yandan da müzik dinleriz.

Kasların yorulması güç üretme kabiliyetlerinin azalması olarak tanımlanabilir. Kaslar yoğun bir etkinlik sırasında dinlenme durumuna göre 100 kat fazla enerji tüketir.

Austin’deki Teksas Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araştırmaya göre, akıllı telefonunuz –kapalı dahi olsa- erişebileceğiniz bir yerde ise bilişsel kapasiteniz önemli ölçüde düşüyor! 

Bu soruya en sık verilen cevap esnemenin alınan oksijen açısından zengin hava ile kandaki oksijen seviyesini artırdığı, böylece uyku halinin ortadan kalkmasına yardımcı olduğudur. Ancak esnemenin kandaki ve beyindeki oksijen seviyesini etkilediğine dair bir kanıt yok.

Araştırmacılar kontrol edilebilen rüyaların isteyerek görülemeyeceğini ancak farklı yöntemlerle görülme olasılığının artırılabileceğini söylüyor.

Beyin-bilgisayar bağlantısını sağlamaya ne kadar yakınız?

Dinlenen bir melodinin daha sonra zihinde canlandırılabilmesi insanlara has bir yetenek.

İnsanların yaklaşık %70’i uykularında düşüyormuş hissini zaman zaman yaşıyor. Ancak bu duruma neyin sebep olduğu tam olarak bilinmiyor.

İnsanlar özellikle de ergenler genellikle geceleri geç saatlerde yatar, sabah ise vaktinde kalkmakta zorlanır. Bu durumun neden olduğu uyku düzensizliği problemini çözmek için...

Los Angeles’taki Kaliforniya Üniversitesi’nde (UCLA) çalışan Dr. Jason J. Moore ve arkadaşları, Science’ta yayımladıkları makalede beynin kapasitesinin daha önce zannedilenden onlarca kat daha fazla olduğunu gösterdi.

Hindistan Üniversitesi’nde çalışan bir grup psikoloğun yaptığı çalışmalar, bebeklerin ilk sözlerinin görsel tecrübeleri tarafından belirlendiğini gösteriyor.

Sherlock dizisinin sıkı bir takipçisiyseniz Sherlock Holmes’un kullandığı “zihin sarayı” tekniği büyük ihtimalle sizde de hayranlık uyandırmıştır.

Dr. Bahri Karaçay, Bilim Genç sesli yayınının bu bölümünde modern bilim sayesinde beyin hakkında öğrendiklerimizden bahsediyor.

Mantıklı ve soyut düşünme insanlara özgü bir yetenek. Mantıksal düşünme yeteneğine sahip bireyler yeni karşılaştıkları durumları geçmişte edindikleri bilgileri kullanarak değerlendirir. Bebeklerde bu gelişimin ne zaman ve nasıl ortaya çıktığının belirlenmesi, insanların öğrenme sürecinin doğasının anlaşılması açısından hayli önemli.

Gözdeki sadece ışığa duyarlı olan ve farklı dalga boyundaki ışınları algılayan hücre gruplarından gelen verilerin nasıl birleştirildiği sorusu uzun zamandır merak ediliyordu.

Aynı anda birden fazla işle meşgul olmak verimli bir süreç mi?

Yalan söylemenin tekrarlanan bir davranış haline getirilmesi durumunda, beynin bu davranışa verdiği tepkinin zayıfladığı yani beynin yalan söylemeye alıştığı anlaşıldı.

Bütün öğrencilerin korkulu rüyalarından biri önemli bir sınav sırasında dışarıdan gelen yüksek seslerdir. 

Helsinki ve Aarhus üniversitelerinden araştırmacılar yabancı dil bilen kişilerin yeni kelimeleri daha kolay öğrendiklerini belirledi.

Beyni elektrik sinyalleri kullanarak uyaran cihaz, sporcuların performansının artırılmasına yardımcı olabilir.

Memory dergisinde yayımlanan araştırma bu bağımlılığımızın her geçen gün daha da arttığını gösteriyor.

Bizi daha makul bir seçime yönlendiren beynimizdeki orbitofrontal kortekstir. Ancak karar verme mekanizmasında tek etken bu değil.

İlk kez başınıza gelen bir olayı sanki geçmişte de aynen yaşamışsınız düşüncesine kapılma durumu dejavu olarak adlandırılıyor.

Bahri Karaçay Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, müzikten yola çıkarak insan beyninin yaratıcılığından bahsediyor.

“The Dana Alliance for Brain Initiatives, DABI” ve “The European Dana Alliance for the Brain, EDAB” tarafından organize edilen Beyin Farkındalığı Haftası’nın (BFH) 21.’si 14-20 Mart 2016 tarihleri arasında düzenlenecek.

İstanbul Kültür Üniversitesi’nde çalışan Doç. Dr. Bahar Güntekin ile beyin dalgaları üzerine yaptığı araştırmalar hakkında kısa bir söyleşi gerçekleştirdik.

Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde beyin ile ilgili araştırmaların nasıl yapıldığını ve hangi bilim dallarının bu işle uğraştığını Prof. Dr. Metehan Çiçek ile konuştuk.

Bilim Genç TV’de ülkemizdeki araştırma merkezlerini ve bu merkezlerde yapılan çalışmaları tanıtmaya devam ediyoruz. Bu defa Ankara Üniversitesi Beyin Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’ndeyiz. Beyin ile ilgili araştırmaların nasıl yapıldığını ve hangi bilim dallarının bu işle uğraştığını araştırmacılara sorduk. Kısa soru-cevaplar halinde hazırladığımız videoları bir seri olarak yayınlamaya başlıyoruz. İlk konuğumuz Prof. Dr. Metehan Çiçek.

Hiç gözünüz kapalı veya karanlıkta iken belli bir hedefe doğru düz bir şekilde yürümeye çalıştınız mı? Böyle bir durumda çoğu kez farkında olmadan sola veya sağa doğru yönelme eğilimi gösteririz.

Bir memeli dokusunun bir fotoğrafını çekseydik muhtemelen bölünen bir hücreyle karşılaşırdık. Bu anlaşılabilir bir durum, çünkü her hücre başka bir hücrenin mitoz bölünme geçirmesi sonucu oluşur. Ancak sinir hücreleri yani nöronlar bu durumun bir istisnasıdır. 

Üzüntü, neşe, öfke, kaygı, korku gibi hayatımıza renk katan duyguların hafızamızı etkileyebileceğini biliyor muydunuz?

İnsan beyninde yaklaşık 100 milyar nöron var ve her bir nöron binlerce başka nöronla bağlantılı.

Bahri Karaçay, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde "Neden uyuyoruz ya da uykuya neden ihtiyaç duyuyoruz?" sorusuna cevap veriyor.

Bahri Karaçay, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde "Nerede olduğumuzu nasıl biliyoruz?" sorusuna cevap veriyor.

Fiziksel olarak aktif ve zinde olunan bir yaşam biçimi, hem vücudumuzun hem de beynimizin yıllarca sağlıklı ve formda kalmasını sağlar.

McGill ve Concordia üniversitelerinde çalışan bir grup araştırmacı, vücut saatini sıfırlayan bir yöntem geliştirdi.

Journal of Neuroscience’ta yayımlanan bir araştırmaya göre sözcükleri sanıldığının aksine harfler, heceler ya da sesler olarak değil birer görsel olarak algılıyoruz.

Basel ve Londra üniversitelerinde çalışan, Profesör Thomas Mrsic-Flogel önderliğindeki bir grup araştırmacı beynimizdeki sinir hücrelerinin birbirlerine sosyal ağlar gibi bağlandığını ortaya çıkardı.

Son yıllarda yapılan araştırmalar uykunun özellikle yeni öğrenilen bilgilerin beyinde kalıcı olarak kaydedilmesinde ve var olan bilgilerle ilişkilendirilmesinde önemli etkisinin olduğunu gösteriyor.

İnsan beyni, sinirler ve omurilik sayesinde merkezî sinir sistemini kontrol eder, çevresel sinir sistemini yönetir ve hemen hemen insanın tüm işlevlerini düzenler.

“BrainRace” yani beyin yarışı, arabaları beyin sinyalleri yardımıyla hareket ettirme prensibine dayanan bir oyun. Beyin kontrolüyle yapılan araba yarışlarında EEG cihazları kullanılıyor.

Araştırmalar müzisyenlerin beyinlerinin, müzikle ilgilenmeyenlerinkinden farklı olduğunu gösteriyor.

“Çok güzel bir rüya gördüm, ama tam olarak hatırlayamıyorum” ifadesi birçoğumuz için hayli tanıdıktır.

Beynimiz sinir sisteminin farklı bileşenlerinden gelen verileri birleştirerek vücudumuzun konumunu, yönünü ve hareket edip etmediğini algılar.

Washington Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre kaşınmak beynimizin serotonin hormonunu salgılamasına ve dolayısıyla kaşıntı duygusunun artmasına neden oluyor.

Uluslararası bir araştırma grubu çocukken öğrenilen ancak daha sonra kullanılmadığı için unutulan dillerin izlerinin beyinde kalmaya devam ettiğini gösterdi.

Bir çalışmaya göre tıpkı kulaktan kulağa oyununda iletilen mesaj gibi, hafızamız da kalıcı değil, aksine çevre ve zaman koşullarına uyum gösteren bir yapıya sahip.

Bir insan kendisine dokunulduğunda bu etkiye duygusal ve fiziksel olarak cevap verir. Vücudun bazı bölgeleri diğerlerine göre bu etkilere karşı daha hassastır.

Illinois Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışmaya göre, spor yapan ve fiziksel olarak formda olan çocukların beyinlerindeki ak madde daha lifli ve daha sık.

Bir grup Alman araştırmacı, sıçanlardaki sinapsların (sinir hücreleri arasındaki bağlantıların) detaylı bir modelini yaptı.

Eğer hafızayı silmek mümkün olsaydı geçmişte yaşanan bazı olayların bıraktığı izleri unutmak ister miydiniz?

Uluslararası bir araştırma grubu insan beyninin üç boyutlu atlasını çıkardı. 

Araştırmalar üç yaşındaki çocukların sayıları kavrama yetisinin düşünülenden çok daha fazla gelişmiş olduğunu gösterdi.