Bugünlerde Kuzey Yarım Küre gökyüzü, aynı anda parlak iki kuyruklu yıldıza ev sahipliği yapıyor: Lemmon (C/2025 A6) ve Swan (C/2025 R2). Her iki kuyruklu yıldız da gözlem için en uygun dönemde.

Bir avuç su, evrenden çok daha yoğundur.

Güneş sisteminde sekiz ana gezegenin yanı sıra çok sayıda gök cismi bulunur. Bunlar arasında gezegenlerle kimi ortak özellikleri olsa da tam anlamıyla “gezegen” sayılmayan cüce gezegenler özellikle dikkat çeker. Küçük boyutlarına rağmen hem yapısal hem de dinamik özellikleriyle Güneş sisteminin geçmişine dair ipuçları sunan bu cisimler, günümüz astronomisinin ilgi gören çalışma alanlarından biridir.

Ekim ayında gökyüzü bizlere bir kuyruklu yıldız, bir göktaşı yağmuru ve 2025 yılının ilk Süperay’ını aynı ay içinde izleme fırsatı sunuyor.

Kuiper Kuşağı’ndaki cüce gezegen Quaoar’ın yeni bir uydusu daha keşfedildi. Richard Nolthenius ve arkadaşları tarafından yapılan keşifle ilgili makale Research Notes of AAS’de yayımlandı.

Bugüne kadar geliştirilen en büyük dijital kameraya sahip gözlemevi bilimsel çalışmalara başladı. Adını galaksilerin dönme hızlarına dair yaptığı gözlemlerle karanlık maddenin varlığını ortaya koyan öncü gökbilimci Vera C. Rubin’den alan gözlemevi, Şili’deki Atacama Çölü’nde yer alıyor. Gözlemevi önümüzdeki on yıl boyunca 3,2 gigapiksel çözünürlüğündeki kamerasıyla güney yarı küre gökyüzünü sistematik biçimde tarayacak.

Bilim insanları ile dünyanın her yerinden gönüllülerin iş birliği yaparak çeşitli bilimsel araştırmalara katkı sağladığı en büyük vatandaş bilimi ağı olan Zooniverse ve Mars’ın güney kutup bölgesinde gözlemlenen yüzey şekillerini incelemek için başlatılan Planet Four projesi ile tanışalım.

Uzay araştırmalarının hız kazanmasıyla Dünya yörüngesi her geçen gün daha da kalabalıklaşıyor. Görevini tamamlamış uydular, çeşitli roket parçaları ve diğer atıklar uzay çöpü olarak Dünya yörüngesinde başıboş dolaşıyor. Bu görünmeyen tehlike hem aktif uydular hem de gelecekteki uzay görevleri için ciddi riskler oluşturuyor.

Eylül ayında astronomik sonbaharın başlangıcıyla birlikte tam Ay tutulması, gezegen buluşmaları ve parlak yıldızlar sizleri bekliyor.

Çin’in 2028 yılında gerçekleştirmeyi planladığı Chang’e 8 misyonun hedefi, Güneş’in hiçbir zaman tamamen batmadığı, kalıcı gölgelerin bulunduğu ve büyük olasılıkla buz barındıran Ay’ın Güney Kutbu olacak. Türkiye de bu misyona CHERI adı verilen iki adet mikro gezginle katılacak.

Bugünlerde Güneş sistemi, yıldızlararası ortamdan gelen bir ziyaretçiyi ağırlıyor. Ziyaretçideki bazı gariplikler bu cismin bir uzaylı yapımı olabileceği konusunu gündeme getirmişse de Güneş’e yaklaşmasıyla sırları çözülmeye başlandı. Ziyaretçinin büyük olasılıkla farklı bir kuyruklu yıldız olduğu tahmin ediliyor. 3I/ATLAS adı verilen bu cisim, bilim insanlarının bugüne kadar keşfettiği en yaşlı kuyruklu yıldız olabilir.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) ile yapılan gözlemler sonucunda Uranüs’ün bilinen uydu sayısı 29’a çıktı. S/2025 U1 adı verilen bu yeni uydunun keşfi, JWUT'nun gelişmiş gözlem kapasitesini bir kez daha ortaya koyuyor.

Kütleçekim dalgaları aracılığıyla bugüne kadar gözlemlenen en büyük kütleli karadelik birleşmesi tespit edildi. GW231123 adı verilen bu birleşme, yaklaşık 225 Güneş kütlesine sahip bir karadeliğin oluşumuna yol açtı. Daha önceki rekor, 142 Güneş kütlesi büyüklüğündeki bir birleşmeyle kırılmıştı. Bu tür keşifler, karadeliklerin evrende nasıl büyüdüğüne ilişkin önemli ipuçları sunuyor.

Dünyamızın üçte ikisini kaplayan okyanusların derinlikleriyle ilgili bilgilerimiz hâlâ çok sınırlı. Peki bu karanlık ve ulaşılması güç bölgelerin uzaydan gözlemlenebildiğini biliyor muydunuz?

Güneş’in 36 milyar katı kütleye sahip bir kara delik keşfedildi.

Bu ay, bir gökyüzü etkinliğine katılmayı ya da en azından gökyüzünü çıplak gözle karanlık bir yerden izlemeyi unutmayın!

NASA 2024 yılında okyanusları ve atmosferi gözlemlemek için uzaya PACE isimli bir uydu gönderdi. Bu uydu okyanusun içindeki minik fitoplanktonları görebiliyor ve bulutların yanı sıra atmosferdeki tozları, dumanları ve aerosolleri analiz edebiliyor.

James Webb Uzay Tesleskobu, şu ana kadarki en uzak galaksiyi keşfetti. Bu keşif ile teleskop kendi en uzak gözlem rekorunu kırdı.

Temmuz ayı yaz gökyüzünde, gözlemler için renkli bir sahne bizleri bekliyor.

Bilim Genç Kafede Bilim etkinlikleri kapsamında 3 Temmuz Perşembe günü İstanbul’dayız! Saat 16.00-17.00 arasında Rami Kütüphanesi D-Blok 173 nolu Seminer Salonu'nda, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden Prof. Dr. Faruk Soydugan ile keyifli bir söyleşi bizleri bekliyor.

Bilim insanları Bennu asteroidinden getirilen örneklerde karbon, nitrojen ve amonyak gibi bazı organik bileşiklerin bulunduğunu belirledi. 

Ay'a gitmek, sadece bilimsel keşifler için değil, aynı zamanda yeni enerji kaynaklarının araştırılması ve sürdürülebilir teknolojilerin geliştirilmesi açısından da büyük önem taşıyor. Geleceğin uzay misyonları için önemli bir basamak olan Ay, hem bilimsel hem de teknolojik kazanımlar açısından benzersiz fırsatlar sunuyor.

Amatör gökbilimciler için gecelerin gözlemlerle şenleneceği tarihler yaklaşıyor. Bahar mevsiminde yaşanan dönüşümün ardından açık ve yıldızlı gece sayısının arttığı, hava koşullarının uzun süreli gözlem yapmaya elverişli olacağı günler başlıyor. Bu aylarda yaklaşık 6-7 saatlik gözlem yapma fırsatı olabiliyor. Gözlem için ışık kirliliğinden uzak, yerleşim yerleri dışındaki bölgeler çok daha zengin bir gökyüzü görüntüsü sunuyor.

NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi, uzaydaki bir gök cisminin hem X-ışınları hem de radyo dalgaları yaydığını keşfetti.

Büyük Patlama’dan sadece 300 milyon yıl sonra oluştuğu tahmin edilen ve şu ana kadar gözlemlenen en uzak galaksi olan JADES-GS-z14-0’ın oksijen açısından zengin olduğu keşfedildi.

Elli üç yıl önce fırlatılan Sovyet uzay aracı Kosmos-482’nin kontrolsüz bir şekilde Dünya atmosferine girerek 10 Mayıs 2025 günü okyanusa düştüğü bildirildi.

XMM-Newton uydusu, Dünya’dan 236 milyon ışık yılı uzaklıktaki 1ES 1927+654 adlı gök adanın merkezindeki süper kütleli kara delikten yayılan ve hızla değişen X-ışınları tespit etti.

Gök bilimciler, dev bir ötegezegen olan WASP-127b'nin ekvator bölgesinde son derece güçlü rüzgârlar keşfetti.

Elli üç yıl önce fırlatılan Sovyet uzay aracı Kosmos-482’nin bugünlerde kontrolsüz bir şekilde Dünya’ya düşmesi bekleniyor.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) uzak bir gezegen olan K2-18b’nin atmosferinde dimetil sülfür (DMS) ve/veya dimetil disülfür (DMDS) moleküllerini tespit etti.

Gökyüzünü takip edenler, günler ve aylar geçtikçe takımyıldızlarının, gezegenlerin, Ay’ın ve Güneş’in doğup batma konumlarındaki değişimleri, görünürlük sürelerini ve gökyüzünde oluşturdukları etkileyici sahneleri izlemekten büyük keyif alırlar.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) tarafından elde edilen görüntüler üzerine yapılan analizler sayesinde Dünya’dan 12.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldız-gezegen sistemine ait bir ötegezegenin, etrafında dolandığı yıldıza yaklaşarak onun atmosferine daldığı anlaşıldı.

Uzayda uzun süre kalmak, insan vücudunda kas kaybından görme bozukluklarına, bağışıklık sisteminin zayıflamasından kemik erimesine kadar birçok fizyolojik değişime yol açabilir. Peki bu değişimler nelerdir?

Astronomik baharı yaşıyoruz ve Nisan ayında gökyüzünde farklı kozmik çiçekler açmaya başlıyor! Baharla birlikte geceleri gözlem yapabileceğimiz günler de artıyor.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) tarafından Neptün’de ilk kez parlak kutup ışıması (aurora) görüntülendi.

Jüpiter’in uydusu Io’da devasa bir sıcak nokta tespit edildi. 

Bugün güneş battıktan sonra batı ufkunun üzerinde Ay’ın hilal evresindeki ilk günlerine şahit olabiliriz.

Mart ayıyla birlikte gökyüzü yavaş yavaş bahar kimliğine bürünmeye başlıyor. Geceler giderek kısalırken gözlem yapmak için açık ve bulutsuz günlerin sayısı artıyor. Bu ayın ilk günlerinde dört gezegen çıplak gözle, altı gezegen ise teleskopla rahatça gözlenebilir. Ancak ay ortasından itibaren gözlemlenebilen gezegen sayısı giderek azalacak.

2024 YR4, Dünya’ya yaklaşan bir asteroit olarak bilim insanları tarafından yakından izleniyor ve çarpma ihtimali değerlendiriliyor.

Kış aylarının sonuna yaklaşırken her ne kadar bulutsuz ve açık gece sayısı az olsa da soğuk havanın etkisiyle gökyüzü daha berrak oluyor ve gözlem için güzel fırsatlar sunuyor.

NASA astronotu Suni Williams, uzay görevlerinde toplam süresi 62 saat 6 dakikayı bulan uzay yürüyüşü gerçekleştirdi. Bu, bir kadın astronot tarafından gerçekleştirilen en uzun uzay yürüyüşü süresi olarak tarihe geçti.

Bugünlerde gece gökyüzü gezegen gözlemleri için çok uygun. Çok az rastlanır biçimde çıplak gözle görünen gezegenlerin önemli bir bölümünü aynı anda görmek mümkün.

Hubble Uzay Teleskobu, bir gök ada çarpışmasının ortasında bulunan IC 2810A ve IC 2810B gök adalarını görüntüledi.

Gökbilimciler, dört büyük çaplı teleskobu aynı anda kullanarak başka bir gök adada, 160.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan kırmızı süper dev yıldızın ilk kez detaylı ve şaşırtıcı görüntüsünü elde ettiler.

Yılın en önemli gök taşı yağmurlarından biri olan Quadrantid (Dörtlük) gök taşı yağmuru, 3 Ocak’ta en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Farklı zamanlarda Ay’ın farklı renklerde göründüğünü fark etmişsinizdir. Peki kimi zaman soluk beyaz veya parlak sarı kimi zaman ise turuncu, kırmızı hatta mor renkte görünen Ay’ın gerçek rengi nedir?

Evrende bir septilyon yani 10²⁴ yıldız olabileceği tahmin ediliyor. Bu yıldızların bir bölümü Güneş’ten binlerce kat daha büyük. Gelin şimdi devasa büyüklükteki bu yıldızların bazılarını daha yakından tanıyalım.

Hubble Uzay Teleskobu ile bir dev ve bir cüce yıldızla birlikte onları çevreleyen kozmik gaz ve toz bahçesinden oluşan müthiş bir görüntü elde edildi.

Aralık ayında karşı konuma gelen Jüpiter, yılın en büyük ve parlak görünümünü sunuyor. Ayrıca Merkür, şafak vakti ufkun üzerinde gözlem için uygun bir konumda olacak.

Önceki yazımızda yeryüzünde kurulu büyük çaplı teleskoplardan bahsetmiştik. Bu yazımızda ise günümüzde hizmet veren uzaydaki önemli teleskoplardan bahsedeceğiz.

Teleskop, uzak cisimlerden gelen elektromanyetik dalgaları toplayıp odaklayarak bu cisimlerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesini sağlayan bir optik aygıttır. Uzay araştırmalarında kullanılan teleskoplar yer tabanlı teleskoplar ve uzay teleskopları olarak iki gruba ayrılıyor. Bu yazımızda yer tabanlı yani Dünya üzerinde bulunan büyük teleskopları ele alacağız.

Yıldızların yaşam döngüleri incelendiğinde iki ana grup üzerinden değerlendirme yapılır: büyük kütleli yıldızlar ve küçük kütleli yıldızlar.

Güneş Sistemi’nde Güneş’e uzaklığına göre altıncı sıradaki gezegen olan Satürn’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Kasım ayında çıplak gözle fark edilebilen gezegenlerin hepsini gece yarısından önce gökyüzünde görmek mümkün.

SpaceX, dünyanın en güçlü roketi Starship’in altıncı uçuş denemesini 19 Kasım Salı günü Türkiye saati ile gece yarısı 01:00’da gerçekleştirilecek.

Güneş’in toplam yaşam süresinin yaklaşık 10 milyar yıl olacağı tahmin ediliyor.

Güneş sisteminin enerji kaynağı Güneş, gök adamızdaki milyarlarca yıldızdan sadece biri.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) ve Hubble Uzay Teleskobu (HUT), adeta bir çift göze benzeyen, etkileşen iki sarmal gök adanın görüntüsünü elde etti.

Güneş’in iç katmanları çekirdek, radyatif (fotonla enerji taşınan) ve konvektif (madde ile enerji taşınan) bölgeden oluşur.

NASA’nın düzenlediği ‘’LunaRecycle Challenge’’ isimli yeni yarışmada, uzay çöplerinin yenilikçi ve yaratıcı çözümlerle geri dönüşümünü sağlayabilecek projeye üç milyon dolar ödül verilecek.

İnsanları Ay’a, Mars’a ve Güneş sisteminin derinlerine taşımak amacıyla geliştirilen dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in beşinci uçuş denemesinde tarihi başarı gerçekleşti. Yeniden kullanılabilir Super Heavy güçlendiricisi ilk kez fırlatma rampasına sağlam bir şekilde geri dönebildi.

9 Ekim 2024 tarihinde saat 04:56’da Güneş’in Dünya’ya bakan bölgesinde Güneş leke bölgesi AR3848 ile bağlantılı güçlü bir Güneş parlaması (X1.8 sınıfında flare) gözlendi. Bu şiddetli enerji çıkışının ardından gerçekleşen koronal (taç küre) kütle atımı yoğun ve yüksek hızlı Güneş rüzgârının yayılmasına yol açtı. Bu rüzgârın Güneş’ten çıkış hızı saniyede yaklaşık 1400-1600 km olarak tahmin ediliyor. 10 Ekim 2024 tarihinde, bu kütle atımının neden olduğu rüzgârın Dünya’ya daha yakın mesafede ölçülen hızı (yavaşlaması nedeniyle) saniyede yaklaşık 750 km oldu.

Gök bilimciler ilk kez Güneş dışında bir yıldızın, R Doradus’un yüzeyinde gaz hareketini gösteren kabarcıkları ayrıntılı bir şekilde görüntüledi.

SpaceX'in Polaris Dawn ekibi, uzay yürüyüşü gerçekleştiren ilk özel uzay mürettebatı oldu. Ekip, beş günlük yörünge görevinin ardından 15 Eylül 2024’te Dünya'ya döndü.

5 Ekim akşamı Venüs ve hilal şeklindeki Ay, güneybatı yönünde, ufkun üzerinde birbirine yakın görülebiliyor.

“Mini ay” olarak görülen, yaklaşık 10 metre çapındaki bir asteroidin 29 Eylül'de Dünya'nın yörüngesine girmesi ve iki aya yakın bir süre boyunca Dünya’ya eşlik etmesi bekleniyor.

22 Eylül'de sonbahar ekinoksu gerçekleşiyor. Astronomik olarak kuzey yarım kürede sonbaharın başlangıcı kabul edilen bu tarihte, aydınlanma çemberi (Güneş’in Dünya’da aydınlattığı bölge ile Dünya’nın karanlıkta kalan bölgesi arasındaki hat) kutuplardan geçer.

Astronot olmak, beraberinde getirdiği birçok risk ve tehlike ile birlikte hayli zor bir görev. Peki riskli uzay görevleri sırasında hayatını kaybeden astronotlar oldu mu?

Boeing’in Starliner uzay aracının ilk insanlı test uçuşu 5 Haziran 2024’te iki astronot ile gerçekleştirildi. Starliner, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) başarıyla kenetlense de uzay aracında meydana gelen arızalar nedeniyle astronotlar uzayda mahsur kaldılar. Dünya’ya dönüş tarihleri henüz belirsiz.

Bir Ferrari saatte 300 km hızla gidebilir. Bunu gözünüzde canlandırarak saniyede 300.000 km hızla ilerleyen bir şey düşünün!

Gökyüzü gözlem etkinliği için her yaştan astronomi meraklıları Bursa Uludağ’da buluşuyor.

2024 Ağustos gökyüzü olaylarını sizler için derledik.

Gaz ve toz bakımından zengin, sarmal gök ada Penguen ile daha yaşlı yıldızlarla dolu ve kompakt görünümlü eliptik gök ada Yumurta’nın etkileşimi, James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWUT) hayranlık uyandıran görüntülerine yansıdı.

2024 Bursa Gökyüzü Gözlem Etkinliği başvuruları başladı. Başvuru için son tarih 28 Temmuz 2024. 

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT), gökbilimcilerin uzun yıllardır üzerinde çalıştığı sıra dışı özelliklere sahip bir süpernova kalıntısı olan Yengeç Bulutsusu’nun kimyasal bileşimi ve kökeni hakkında ipuçları sunabilecek görüntüler elde etti.

Güneş sisteminde Güneş’e uzaklığına göre yedinci sıradaki gezegen olan Uranüs’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Güneş sisteminde Güneş’e yakınlığı ile sekizinci ve son sıradaki gezegen olan Neptün’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Türkiye’nin ilk yerli ve millî haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A, 8 Temmuz’u 9 Temmuz’a bağlayan gece Türkiye saati ile 00.20’de SpaceX firmasının ABD Florida’da bulunan Cape Canaveral’daki fırlatma merkezinden, Falcon 9 roketi ile uzaya gönderilecek.

Dün akşam başta İstanbul, Bursa, Eskişehir ve Ankara olmak üzere ülkemizin birçok şehrinde gökyüzünde ateş topunu andıran bir parlama gözlendi.

Temmuz ayının ortasından ağustos ayının sonuna kadar etkinliğini devam ettiren Delta Aquariid gök taşı yağmuru, 30 Temmuz gecesi en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Chang’e-6 görevi kapsamında Ay’ın Dünya’dan görülmeyen tarafından toplanan örnekler Dünya’ya ulaştı.

Güneş sisteminde Güneş’e yakınlığı ile beşinci sıradaki gezegen olan Jüpiter’i daha yakından tanımak ister misiniz?

İlk astronotumuz Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 13 bilimsel deney gerçekleştirdi. İkinci astronotumuz Tuva Cihangir Atasever ise 7 bilimsel deneye imza attı. Peki uzayda neden deney yapılıyor, hiç düşündünüz mü?

Geçen yıl fırlatılan Euclid Uzay Teleskobu ile elde edilen ilk bilimsel gözlem görüntüleri yayınlandı. Yayınlanan beş görüntü arasında M78 yansıtma bulutsusunun bu zamana kadar elde edilen en detaylı görüntüsü de yer alıyor.

SpaceX şirketi tarafından başka gezegenlere yapılacak uzay yolculuklarında kullanılmak üzere geliştirilen, dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in dördüncü uçuş denemesinde uzay aracının her iki kademesi de planlandığı gibi okyanusa yumuşak iniş yaptı.

Gökbilimciler Güneş sisteminin yaklaşık 40 ışık yılı uzağında, yaklaşık Dünya boyutlarında olan bir ötegezegen keşfetti. Yüzey sıcaklığının ~42 ºC olduğu tahmin edilen ve Gliese 12b ismi verilen ötegezegenin yüzeyinde sıvı hâlde su bulunuyor olabilir.

T Tauri isimli üçlü yıldız sisteminin bu görüntüsü Hubble Uzay Teleskobu ile elde edildi. Yıldız sisteminin üç üyesi -HP Tau, HP Tau G2 ve HP Tau G3- fotoğrafın merkezinde görülebiliyor.

28 Haziran akşamı Merkür ve İkizler Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Polluks’u batı-kuzeybatı yönünde, ufkun üzerinde birbirine yakın görebilirsiniz.

Uluslararası bir araştırma grubunun kullandığı bilgisayar simülasyonuna göre Plüton’a yavaş ve dar bir açıyla çarpan bir gök cismi, cüce gezegenin yüzeyindeki kalp şeklinin oluşmasını sağladı.

Ülkemizin 5’i haberleşme, 3’ü yer gözlem ve keşif uyduları olmak üzere uzayda toplam 8 aktif uydusu bulunuyor.

Astronotumuz Tuva Cihangir Atasever’in yörünge altı uçuşunun 8 Haziran 2024’te gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Starliner’ın insanlı ilk uçuş denemesi, Atlas V roketinin oksijen tankındaki basınç düzenleme supabında tespit edilen sorun nedeni ile ertelendi. Fırlatmanın en erken 18 Mayıs’ta gerçekleştirilebileceği duyuruldu.

Dünya’dan yaklaşık 2000 ışık yılı uzaklıkta, gökyüzünde Kartal (Aquila) Takımyıldızı bölgesinde, şu ana kadar belirlenebilen en büyük kütleli kara delik keşfedildi.

6 Mayıs’ta birbirine yakın görünecek Merkür ve Ay'ı gün doğumundan önce doğu yönünde, ufkun hemen üzerinde görmeyi deneyebilirsiniz.

Teleskoplarla elde edilen farklı dalga boylarındaki gözlem verileri insan kulağının duyabileceği frekanslara çevrilerek sese dönüştürülebiliyor.

1 Nisan akşamı Merkür’ü batı yönündeki ufkun hemen üzerinde, Jüpiter’in batısında, yüksek ve ufku açık bir yerde gözlem yapmak kaydıyla görebilirsiniz.

Mars ekvatorunun yakınlarında uzun süredir aktif olduğu düşünülen bir yanardağ keşfedildi.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi tarafından yapılan açıklamaya göre 24 Mart 2024 tarihinde Güneş’te büyük bir patlama meydana geldi.

Bu zamana kadar geliştirilen en güçlü fırlatma sistemi olan Starship, 14 Mart tarihinde üçüncü kez denendi. Yörüngesine başarıyla fırlatılan uzay aracı ile dönüş sırasında bağlantı kesildi.

Evren’in en parlak cismi olarak duyurulan yeni bir kuasar keşfedildi.