Önceki yazımızda yeryüzünde kurulu büyük çaplı teleskoplardan bahsetmiştik. Bu yazımızda ise günümüzde hizmet veren uzaydaki önemli teleskoplardan bahsedeceğiz.

Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nda, yaşı 300 yılı aştığı tahmin edilen dev bir mercan kolonisi keşfedildi. Bu dev mercan kolonisi, 34 metre genişliği, 32 metre uzunluğu ve 5,5 metre yüksekliğiyle en büyük mercan kolonisi olarak kayıtlara geçti.

Son yıllarda oyun oynama alışkanlıkları epey değişti. Eskiden gençler daha çok parklarda ve sokaklarda arkadaşlarıyla geleneksel oyunlar oynarken, artık daha çok ev ya da internet kafeler gibi kapalı ortamlarda, bilgisayar başında dijital oyunlar oynanıyor. Bu değişim, dijital oyunların hızla yaygınlaşmasına neden olurken beraberinde aşırı ve kontrolsüz oyun oynama sorunlarını da getiriyor. "Dijital oyun bağımlılığı" kavramı son zamanlarda sıkça konuşulan bir soruna ışık tutuyor.

PRP yani trombositten zengin plazma enjeksiyonu, tendon yırtıkları, kas ve bağ zedelenmeleri, kıkırdak hasarları ve kireçlenme (osteoartrit) gibi yaralanmaların iyileşmesini hızlandıran, doku onarımını destekleyen bir biyolojik tedavi yöntemidir.

Güneş Sistemi’nde Güneş’e uzaklığına göre altıncı sıradaki gezegen olan Satürn’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Çipler, elektronik cihazların beynidir ve onların görevlerini yerine getirmesini sağlar. Bu yazıda, çiplerin ne olduğunu, nasıl tasarlandığını ve gelecekte hayatımızı nasıl değiştirebileceğini keşfedeceğiz.

Birleşik Krallık’taki Royal College of Art (Kraliyet Sanat Akademisi) mezunu Julian Melchiorri, yaprakların fotosentezle oksijen üretim sürecini taklit eden ipekten bir malzeme geliştirdi.

SpaceX, dünyanın en güçlü roketi Starship’in altıncı uçuş denemesini 19 Kasım Salı günü Türkiye saati ile gece yarısı 01:00’da gerçekleştirilecek.

Güneş sisteminin enerji kaynağı Güneş, gök adamızdaki milyarlarca yıldızdan sadece biri.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) ve Hubble Uzay Teleskobu (HUT), adeta bir çift göze benzeyen, etkileşen iki sarmal gök adanın görüntüsünü elde etti.

Japon araştırmacılar tarafından geliştirilen dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat uzaya fırlatıldı. Bu öncü çalışma ile ahşap malzemelerin Ay ve Mars keşiflerinde kullanılabilirliği test edilecek.

Finansal okuryazarlık; yatırım, tasarruf, mevduat, kredi, basit ve bileşik faiz, enflasyon, finansal risk gibi temel finansal kavramlar hakkında bilgi sahibi olmanın yanında kişinin bu bilgileri kullanarak birikim ve harcamalarını bilinçli bir şekilde yapmasını sağlayan çeşitli finansal tutum ve davranışlarda bulunabilmesini ifade eder.

Curcumin, resveratrol, ginkgo biloba ve yeşil çay gibi doğal bileşiklerin sinir koruyucu özellikleri Parkinson hastalığının tedavisi için inceleniyor.

NASA’nın düzenlediği ‘’LunaRecycle Challenge’’ isimli yeni yarışmada, uzay çöplerinin yenilikçi ve yaratıcı çözümlerle geri dönüşümünü sağlayabilecek projeye üç milyon dolar ödül verilecek.

İnsanları Ay’a, Mars’a ve Güneş sisteminin derinlerine taşımak amacıyla geliştirilen dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in beşinci uçuş denemesinde tarihi başarı gerçekleşti. Yeniden kullanılabilir Super Heavy güçlendiricisi ilk kez fırlatma rampasına sağlam bir şekilde geri dönebildi.

Nöromorfik hesaplama, bilgisayarların beyin gibi düşünebilmesi için sinir ağları ve öğrenme mekanizmalarını kullanır.

Konuşma, hafıza, düşünme gibi bilişsel becerilerde zayıflamayla ilişkili belirtilerin ortak adı olan demans, sinir sisteminde bozukluklara yol açan farklı hastalıklardan kaynaklanabiliyor.

9 Ekim 2024 tarihinde saat 04:56’da Güneş’in Dünya’ya bakan bölgesinde Güneş leke bölgesi AR3848 ile bağlantılı güçlü bir Güneş parlaması (X1.8 sınıfında flare) gözlendi. Bu şiddetli enerji çıkışının ardından gerçekleşen koronal (taç küre) kütle atımı yoğun ve yüksek hızlı Güneş rüzgârının yayılmasına yol açtı. Bu rüzgârın Güneş’ten çıkış hızı saniyede yaklaşık 1400-1600 km olarak tahmin ediliyor. 10 Ekim 2024 tarihinde, bu kütle atımının neden olduğu rüzgârın Dünya’ya daha yakın mesafede ölçülen hızı (yavaşlaması nedeniyle) saniyede yaklaşık 750 km oldu.

Gök bilimciler ilk kez Güneş dışında bir yıldızın, R Doradus’un yüzeyinde gaz hareketini gösteren kabarcıkları ayrıntılı bir şekilde görüntüledi.

Mevsimler, Dünya’nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki dolanma hareketi sonucu oluşur.

Şanlıurfa'da kaydedilen dev hortum, doğanın etkileyici olduğu kadar yıkıcı da olabileceğini bir kez daha gösterdi.

SpaceX'in Polaris Dawn ekibi, uzay yürüyüşü gerçekleştiren ilk özel uzay mürettebatı oldu. Ekip, beş günlük yörünge görevinin ardından 15 Eylül 2024’te Dünya'ya döndü.

Isaac Newton, üç yasa olarak bilinen fizik kanunlarıyla hareket biliminin temelini attı.

“Mini ay” olarak görülen, yaklaşık 10 metre çapındaki bir asteroidin 29 Eylül'de Dünya'nın yörüngesine girmesi ve iki aya yakın bir süre boyunca Dünya’ya eşlik etmesi bekleniyor.

Dünyanın dört bir yanında insanlar gecelerini yapay ışık altında geçiriyor. Bu durum hem insanlar hem de çevre için önemli sorunlara yol açıyor.

Egzersiz yapmak ve su içmek gibi kendimizi güneşten korumak da bulunduğumuz mevsimden bağımsız olarak öz bakımımızın bir gereği ve bir o kadar önemli. Peki güneşin tadını çıkarırken cilt sağlığımızı nasıl koruyabiliriz?

Türkiye'nin saklı cennetlerinden biri olan Kelebekler Vadisi, maviyle yeşilin bütünleştiği bir doğa harikası. Yaklaşık 350 metreye ulaşan sarp yamaçlarla çevrili bu vadi, barındırdığı 80'den fazla kelebek türüyle önemli bir biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapıyor.

Konya’nın Karapınar ilçesinde 100 metre çapında ve 10 metre derinliğinde yeni bir obruk oluştu.

Boeing’in Starliner uzay aracının ilk insanlı test uçuşu 5 Haziran 2024’te iki astronot ile gerçekleştirildi. Starliner, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) başarıyla kenetlense de uzay aracında meydana gelen arızalar nedeniyle astronotlar uzayda mahsur kaldılar. Dünya’ya dönüş tarihleri henüz belirsiz.

Google DeepMind’ın matematik problemleri çözebilen AlphaProof ve geometri sorusu çözebilen AlphaGeometry isimli yapay zekâ sistemleri bu yılki Uluslararası Matematik Olimpiyatları’nda gümüş madalya kazandı.

Olimpiyatların popüler branşlarından biri olan yüzme, dayanıklılık ve teknik beceri gerektiren bir spor dalı. Bunların yanında yenilikçi teknolojilerle üretilen ekipman ve kıyafetler de bu spor dalında performansı etkileyen unsurlardan biri hâline geldi. Sporcuların daha hızlı yüzmelerini sağlamak amacıyla sürekli geliştirilen ürünlerden biri de giydikleri mayolar. Peki profesyonel yüzücülerin giydiği mayoların özellikleri neler?

Yeni bulgulara göre köpekler de insanlardakine benzer şekilde nesneleri zihinlerinde ‘canlandırıyor’ olabilir.

Güneş ışığı cilde birçok fayda sağlarken ona aşırı maruz kalmak cilt kanseri ve erken yaşlanma gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle güneş kremleri, cildi korumada kritik öneme sahiptir.

Geleneksel laboratuvar ortamlarının sınırlarını aşan ve teknolojinin yüksek potansiyelini bilim dünyasına taşıyan otonom laboratuvarlar modern bilimsel araştırmalara yeni bir boyut getiriyor.

26 Temmuz – 11 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen Paris 2024 Yaz Olimpiyat Oyunları’nda millî atıcılarımız Yusuf Dikeç ve Şevval İlayda Tarhan, 10 metre havalı tabanca karışık takım kategorisinde ülkemize gümüş madalya kazandırdı.

Belden aşağısı felçli paralimpik bir atlet olan Kevin Piette, Paris Olimpiyatları’nda Olimpiyat meşalesini giydiği bir dış iskeletle taşıyarak tarihe geçti. Piette'nin elleriyle destek alması gerekmeden hareket edebilmesini sağlayan bu dış iskelet, teknolojinin spor ve insan sağlığının hizmetine sunduğu en yenilikçi çözümlerden biri.

Kimya ve biyomoleküler mühendislerinden oluşan bir ekip, yakın zamanda tekstil ürünlerindeki lifleri kimyasal olarak ayrıştıran bir yöntem geliştirdi. Bu yöntem, tekstil ürünlerinin geleneksel yöntemlere göre daha hızlı ve ucuz bir şekilde geri dönüşümünü sağlıyor.

Bilim insanları, Endonezya’nın Sulawesi Adası’ndaki bir mağara tavanında şimdiye kadar saptanabilmiş en eski mağara resmini buldu.

4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi ekibi, 71 derece Kuzey enleminden Kuzey kutup noktasına çevirdikleri rotalarıyla deniz buzu hattına ulaştı. 

Beryl Kasırgası, 2024 Atlantik kasırga sezonunun ilk fırtınası olarak rekorları altüst etti. Kasırga, önümüzdeki aylarda daha da şiddetli fırtınalar olabileceğinin sinyallerini veriyor.

Güneş sisteminde Güneş’e uzaklığına göre yedinci sıradaki gezegen olan Uranüs’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Güneş sisteminde Güneş’e yakınlığı ile sekizinci ve son sıradaki gezegen olan Neptün’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Türkiye’nin ilk yerli ve millî haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A, 8 Temmuz’u 9 Temmuz’a bağlayan gece Türkiye saati ile 00.20’de SpaceX firmasının ABD Florida’da bulunan Cape Canaveral’daki fırlatma merkezinden, Falcon 9 roketi ile uzaya gönderilecek.

Dün akşam başta İstanbul, Bursa, Eskişehir ve Ankara olmak üzere ülkemizin birçok şehrinde gökyüzünde ateş topunu andıran bir parlama gözlendi.

Chang’e-6 görevi kapsamında Ay’ın Dünya’dan görülmeyen tarafından toplanan örnekler Dünya’ya ulaştı.

Güneş sisteminde Güneş’e yakınlığı ile beşinci sıradaki gezegen olan Jüpiter’i daha yakından tanımak ister misiniz?

İklim modellerine dayalı tahminlere göre 2023 yılında birçok sıcaklık rekorunun kırılmasına yol açan El Niño bu yaz sona erebilir.

SpaceX şirketi tarafından başka gezegenlere yapılacak uzay yolculuklarında kullanılmak üzere geliştirilen, dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in dördüncü uçuş denemesinde uzay aracının her iki kademesi de planlandığı gibi okyanusa yumuşak iniş yaptı.

Araştırmalar okyanus suyu sıcaklığındaki küçük değişimlerin bile Batı Antarktika Buz Örtüsü’nün büyüklüğünü etkileyebileceğini gösteriyor.

Gökbilimciler Güneş sisteminin yaklaşık 40 ışık yılı uzağında, yaklaşık Dünya boyutlarında olan bir ötegezegen keşfetti. Yüzey sıcaklığının ~42 ºC olduğu tahmin edilen ve Gliese 12b ismi verilen ötegezegenin yüzeyinde sıvı hâlde su bulunuyor olabilir.

Yerli ve millî uydumuz TÜRKSAT 6A, uygun hava koşullarının oluşması durumunda temmuz ayında uzaya gönderilecek. Uydumuza uzaydaki doğu-batı yörünge manevralarını yaptıracak olan itki sistemi TÜBİTAK UZAY Enstitüsü’nde üretildi.

Bir grup araştırmacı, ses yalıtımı sağlayan, saç teli kadar ince bir kumaş geliştirdi.

İzlanda’da kurulan havadan karbon yakalama tesisinde atmosferden yılda 36 bin ton karbondioksit (CO₂) çekilebilecek.

2023 yazının Kuzey Yarım Küre’de son iki bin yılın en sıcak yazı olduğu belirlendi.  

Batı Afrika’da kakao ağaçlarında yayılan virüs salgını, ağaçlarının verimini düşürerek çikolata üretiminin azalmasına sebep oluyor.

Elon Musk’ın kurucusu olduğu nöroteknoloji şirketi Neuralink tarafından bir insana yerleştirilen beyin çipinde bir problem ortaya çıktı.

OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT’ye yeni güncelleme geldi. GPT-4o (Omni) güncellemesiyle yapay zekâ, kullanıcılarla artık sesli etkileşim kurabiliyor, sohbet edebiliyor ve çeviri yapabiliyor.

Uluslararası bir araştırma grubunun kullandığı bilgisayar simülasyonuna göre Plüton’a yavaş ve dar bir açıyla çarpan bir gök cismi, cüce gezegenin yüzeyindeki kalp şeklinin oluşmasını sağladı.

Sonuçları Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, kutup buzullarındaki erimenin “artık saniye” uygulamasında değişikliklere neden olabileceği belirlendi.

Ülkemizin 5’i haberleşme, 3’ü yer gözlem ve keşif uyduları olmak üzere uzayda toplam 8 aktif uydusu bulunuyor.

Otomorfik sayılar binlerce yıl önce Babilliler tarafından fark edilen matematiksel bir örüntüdür. Otomorfik sayıları bulmak için bir sayının karesi alınır. Karesi, kendisi ile biten sayılara otomorfik sayılar adı verilir.

Bir grup araştırmacı atmosferdeki karbondioksiti soğurarak küresel ısınmanın azaltılmasına yardımcı olmak amacıyla gerçekleştirilen ağaçlandırma çalışmalarının, Dünya’nın bazı bölgelerinde soğuma yerine ısınmaya neden olabileceğini belirledi.

Starliner’ın insanlı ilk uçuş denemesi, Atlas V roketinin oksijen tankındaki basınç düzenleme supabında tespit edilen sorun nedeni ile ertelendi. Fırlatmanın en erken 18 Mayıs’ta gerçekleştirilebileceği duyuruldu.

Harvard Üniversitesi’ndeki doktora eğitimini yakın zamanda tamamlayan Furkan Öztürk, yaşamın başlangıçta nasıl ortaya çıktığını anlamamıza yarayacak çalışmaları ile 2024 Gertrude and Maurice Goldhaber Ödülü’nü almaya hak kazandı.

Dünya’dan yaklaşık 2000 ışık yılı uzaklıkta, gökyüzünde Kartal (Aquila) Takımyıldızı bölgesinde, şu ana kadar belirlenebilen en büyük kütleli kara delik keşfedildi.

Yunusların yunus vuruşu denilen yüzme stilinde, köprü kemerlerinde, bir el fenerinin aydınlatmasında karşımıza çıkan eğri, paraboldür. Aynı şekilde televizyon yayınlarını izlemek için kullanılan uydu antenleri de genellikle parabolik yapıdadır. Günlük hayatta pek çok yerde karşılaştığımız parabol eğrisini genellikle U şekline benzetiriz.

Sosyal inovasyon, toplumsal zorluklara yenilikçi çözümler getirir ve sürdürülebilirliğe dayalı bir gelecek sunar.  

Matematikçi ve mimar Sir Christopher Wren tarafından 17. yüzyılda tasarlanmış bir oda, fısıltı odası olarak adlandırılıyor. Londra’daki St. Paul Katedrali’ndeki bu odada, birbirine uzak iki noktada, sırtları birbirine dönük duran iki kişi sadece fısıldaşarak iletişim kurabiliyor. Ne kadar gizemli görünse de odanın niçin böyle olduğunu anlamak için biraz matematik bilmek yeterli.

Volkanların tekrar aktif hâle gelmesi için bazen büyük bir deprem, tektonik hareketler ve heyelanlar yeterli olabilir.

Teleskoplarla elde edilen farklı dalga boylarındaki gözlem verileri insan kulağının duyabileceği frekanslara çevrilerek sese dönüştürülebiliyor.

Elon Musk’ın nöroteknoloji şirketi Neuralink tarafından felçli bir hastaya yerleştirilen beyin çipi sayesinde hasta, bilgisayar faresini hareket ettirebiliyor ve satranç oynayabiliyor.

Mars ekvatorunun yakınlarında uzun süredir aktif olduğu düşünülen bir yanardağ keşfedildi.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi tarafından yapılan açıklamaya göre 24 Mart 2024 tarihinde Güneş’te büyük bir patlama meydana geldi.

Bu zamana kadar geliştirilen en güçlü fırlatma sistemi olan Starship, 14 Mart tarihinde üçüncü kez denendi. Yörüngesine başarıyla fırlatılan uzay aracı ile dönüş sırasında bağlantı kesildi.

Yeni bir spor trendi plogging ile hem spor yapmak hem de doğayı temizlemek amaçlanıyor.

İngiltere’de yapılan bir kazıda yaklaşık 1700 yıllık bir kuş yumurtası bulundu. Bilim insanları, korunmuş hâldeki yumurtanın sıvısından 1700 yıl önce yaşamış bir kuşun ait olduğu türle ilgili bilgiler elde etmeyi amaçlıyor.

Çoğu yapay zekâ sistemi trilyonlarca sözcük içeren metinlerle eğitilir. Bir çocuk ise dil öğrenirken yılda yalnızca milyonlarca sözcük duyar. Peki, yapay zekâ da çocuklar gibi dil öğrenebilir mi?

Satranç köşesinde bu ayın problemi...

TÜBİTAK’ın ücretsiz dijital yayını Bilim Genç’te her ay yeni bir şifrebilim sorusu yayınlanıyor. Soruyu doğru çözerek TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları’ndan birini kazanabilirsiniz.

Her bir parmak izinin farklı olduğunu duymuşsunuzdur. Ancak bu durum, aynı kişinin farklı parmak izleri için kesin geçerlilik taşımıyor olabilir. Yakın zamanda yapılan bir çalışmaya göre aynı kişinin farklı parmaklarına ait izler sanılanın aksine çok yüksek oranda benzerlik taşıyor.

Harvard Tıp Fakültesi’nden Psikolog Dr. Deirdre Barrett köpeklerin de insanlar gibi rüya gördüğünü ve rüyalarında büyük olasılıkla sahiplerini de gördüklerini açıkladı.

Son günlerde birçok insan, geçirdiği grip gibi bir solunum yolu enfeksiyonundan sonra uzun süre devam eden öksürükten şikayetçi.

Dünya genelinde her yıl en az 400 milyon insan uyuz hastası oluyor.

Linac Coherent Light Source II (LCLS-II) adlı X ışını lazeri, yaşamı mümkün hâle getiren mekanizmaların anlaşılmasında devrim niteliği taşıyor.

Yapay zekâ teknolojisi ile birlikte artık makineler insan zekâsını taklit edebiliyor. Peki bir makinenin gerçekten zeki olup olmadığını nasıl anlarız, hiç merak ettiniz mi? Efsanevi Turing testinden en son standartlara kadar, yapay zekâ dünyasının içine girelim ve bir makinenin zekâ seviyesinin nasıl ölçüldüğünü keşfedelim.

Sivrisineklerden bulaşan dang ateşi hastalığıyla mücadelede genetiği değiştirilmiş sivrisinekler kullanılıyor.

Geçtiğimiz günlerde 2023 Nobel Ödülü’nü kazananlar belli oldu. Peki gelecekteki Nobel Ödülü’nün sahiplerini uzmanlardan oluşan komiteler yerine yapay zekâ belirleyebilir mi?

İki ayrı araştırma grubu, yakın zamanlarda minyatür parçacık hızlandırıcılar geliştirdi. Bu minik parçacık hızlandırıcıların, tıptan bilimsel araştırmalara kadar pek çok alanda yararlı olması bekleniyor.

Her yıl 1,5 milyon insan diyabete bağlı sorunlar nedeniyle yaşamını yitiriyor.

OpenAI tarafından geliştirilen ChatGPT, artık sadece metin tabanlı bir dil modeli değil.

Cumhuriyetimizin 100. yılında, Bilim Genç ekibi olarak bilimle, teknolojiyle, araştırmayla dolu nice yüz yıllar diliyoruz.

Beyin hücrelerimizin elektrik üretebildiğini ve bu elektriksel aktivite ile beynimizin dalgalar yaydığını biliyor muydunuz?