Uzayda uzun süre kalmak, insan vücudunda kas kaybından görme bozukluklarına, bağışıklık sisteminin zayıflamasından kemik erimesine kadar birçok fizyolojik değişime yol açabilir. Peki bu değişimler nelerdir?

Astronomik baharı yaşıyoruz ve Nisan ayında gökyüzünde farklı kozmik çiçekler açmaya başlıyor! Baharla birlikte geceleri gözlem yapabileceğimiz günler de artıyor.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) tarafından Neptün’de ilk kez parlak kutup ışıması (aurora) görüntülendi.

Jüpiter’in uydusu Io’da devasa bir sıcak nokta tespit edildi. 

 

Bugün güneş battıktan sonra batı ufkunun üzerinde Ay’ın hilal evresindeki ilk günlerine şahit olabiliriz.

Mart ayıyla birlikte gökyüzü yavaş yavaş bahar kimliğine bürünmeye başlıyor. Geceler giderek kısalırken gözlem yapmak için açık ve bulutsuz günlerin sayısı artıyor. Bu ayın ilk günlerinde dört gezegen çıplak gözle, altı gezegen ise teleskopla rahatça gözlenebilir. Ancak ay ortasından itibaren gözlemlenebilen gezegen sayısı giderek azalacak.

2024 YR4, Dünya’ya yaklaşan bir asteroit olarak bilim insanları tarafından yakından izleniyor ve çarpma ihtimali değerlendiriliyor.

Kış aylarının sonuna yaklaşırken her ne kadar bulutsuz ve açık gece sayısı az olsa da soğuk havanın etkisiyle gökyüzü daha berrak oluyor ve gözlem için güzel fırsatlar sunuyor.

NASA astronotu Suni Williams, uzay görevlerinde toplam süresi 62 saat 6 dakikayı bulan uzay yürüyüşü gerçekleştirdi. Bu, bir kadın astronot tarafından gerçekleştirilen en uzun uzay yürüyüşü süresi olarak tarihe geçti.

Bugünlerde gece gökyüzü gezegen gözlemleri için çok uygun. Çok az rastlanır biçimde çıplak gözle görünen gezegenlerin önemli bir bölümünü aynı anda görmek mümkün.

Hubble Uzay Teleskobu, bir gök ada çarpışmasının ortasında bulunan IC 2810A ve IC 2810B gök adalarını görüntüledi.

Gökbilimciler, dört büyük çaplı teleskobu aynı anda kullanarak başka bir gök adada, 160.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan kırmızı süper dev yıldızın ilk kez detaylı ve şaşırtıcı görüntüsünü elde ettiler.

Yılın en önemli gök taşı yağmurlarından biri olan Quadrantid (Dörtlük) gök taşı yağmuru, 3 Ocak’ta en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Farklı zamanlarda Ay’ın farklı renklerde göründüğünü fark etmişsinizdir. Peki kimi zaman soluk beyaz veya parlak sarı kimi zaman ise turuncu, kırmızı hatta mor renkte görünen Ay’ın gerçek rengi nedir?

Evrende bir septilyon yani 10²⁴ yıldız olabileceği tahmin ediliyor. Bu yıldızların bir bölümü Güneş’ten binlerce kat daha büyük. Gelin şimdi devasa büyüklükteki bu yıldızların bazılarını daha yakından tanıyalım.

 

Hubble Uzay Teleskobu ile bir dev ve bir cüce yıldızla birlikte onları çevreleyen kozmik gaz ve toz bahçesinden oluşan müthiş bir görüntü elde edildi.

Aralık ayında karşı konuma gelen Jüpiter, yılın en büyük ve parlak görünümünü sunuyor. Ayrıca Merkür, şafak vakti ufkun üzerinde gözlem için uygun bir konumda olacak.

Önceki yazımızda yeryüzünde kurulu büyük çaplı teleskoplardan bahsetmiştik. Bu yazımızda ise günümüzde hizmet veren uzaydaki önemli teleskoplardan bahsedeceğiz.

Teleskop, uzak cisimlerden gelen elektromanyetik dalgaları toplayıp odaklayarak bu cisimlerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesini sağlayan bir optik aygıttır. Uzay araştırmalarında kullanılan teleskoplar yer tabanlı teleskoplar ve uzay teleskopları olarak iki gruba ayrılıyor. Bu yazımızda yer tabanlı yani Dünya üzerinde bulunan büyük teleskopları ele alacağız.

Yıldızların yaşam döngüleri incelendiğinde iki ana grup üzerinden değerlendirme yapılır: büyük kütleli yıldızlar ve küçük kütleli yıldızlar.

Güneş Sistemi’nde Güneş’e uzaklığına göre altıncı sıradaki gezegen olan Satürn’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Kasım ayında çıplak gözle fark edilebilen gezegenlerin hepsini gece yarısından önce gökyüzünde görmek mümkün.

SpaceX, dünyanın en güçlü roketi Starship’in altıncı uçuş denemesini 19 Kasım Salı günü Türkiye saati ile gece yarısı 01:00’da gerçekleştirilecek.

Güneş’in toplam yaşam süresinin yaklaşık 10 milyar yıl olacağı tahmin ediliyor.

Güneş sisteminin enerji kaynağı Güneş, gök adamızdaki milyarlarca yıldızdan sadece biri.

James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) ve Hubble Uzay Teleskobu (HUT), adeta bir çift göze benzeyen, etkileşen iki sarmal gök adanın görüntüsünü elde etti.

Güneş’in iç katmanları çekirdek, radyatif (fotonla enerji taşınan) ve konvektif (madde ile enerji taşınan) bölgeden oluşur.

NASA’nın düzenlediği ‘’LunaRecycle Challenge’’ isimli yeni yarışmada, uzay çöplerinin yenilikçi ve yaratıcı çözümlerle geri dönüşümünü sağlayabilecek projeye üç milyon dolar ödül verilecek.

İnsanları Ay’a, Mars’a ve Güneş sisteminin derinlerine taşımak amacıyla geliştirilen dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in beşinci uçuş denemesinde tarihi başarı gerçekleşti. Yeniden kullanılabilir Super Heavy güçlendiricisi ilk kez fırlatma rampasına sağlam bir şekilde geri dönebildi.

9 Ekim 2024 tarihinde saat 04:56’da Güneş’in Dünya’ya bakan bölgesinde Güneş leke bölgesi AR3848 ile bağlantılı güçlü bir Güneş parlaması (X1.8 sınıfında flare) gözlendi. Bu şiddetli enerji çıkışının ardından gerçekleşen koronal (taç küre) kütle atımı yoğun ve yüksek hızlı Güneş rüzgârının yayılmasına yol açtı. Bu rüzgârın Güneş’ten çıkış hızı saniyede yaklaşık 1400-1600 km olarak tahmin ediliyor. 10 Ekim 2024 tarihinde, bu kütle atımının neden olduğu rüzgârın Dünya’ya daha yakın mesafede ölçülen hızı (yavaşlaması nedeniyle) saniyede yaklaşık 750 km oldu.

Gök bilimciler ilk kez Güneş dışında bir yıldızın, R Doradus’un yüzeyinde gaz hareketini gösteren kabarcıkları ayrıntılı bir şekilde görüntüledi.

SpaceX'in Polaris Dawn ekibi, uzay yürüyüşü gerçekleştiren ilk özel uzay mürettebatı oldu. Ekip, beş günlük yörünge görevinin ardından 15 Eylül 2024’te Dünya'ya döndü.

5 Ekim akşamı Venüs ve hilal şeklindeki Ay, güneybatı yönünde, ufkun üzerinde birbirine yakın görülebiliyor.

“Mini ay” olarak görülen, yaklaşık 10 metre çapındaki bir asteroidin 29 Eylül'de Dünya'nın yörüngesine girmesi ve iki aya yakın bir süre boyunca Dünya’ya eşlik etmesi bekleniyor.

22 Eylül'de sonbahar ekinoksu gerçekleşiyor. Astronomik olarak kuzey yarım kürede sonbaharın başlangıcı kabul edilen bu tarihte, aydınlanma çemberi (Güneş’in Dünya’da aydınlattığı bölge ile Dünya’nın karanlıkta kalan bölgesi arasındaki hat) kutuplardan geçer.

Astronot olmak, beraberinde getirdiği birçok risk ve tehlike ile birlikte hayli zor bir görev. Peki riskli uzay görevleri sırasında hayatını kaybeden astronotlar oldu mu?

Boeing’in Starliner uzay aracının ilk insanlı test uçuşu 5 Haziran 2024’te iki astronot ile gerçekleştirildi. Starliner, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) başarıyla kenetlense de uzay aracında meydana gelen arızalar nedeniyle astronotlar uzayda mahsur kaldılar. Dünya’ya dönüş tarihleri henüz belirsiz.

Gökyüzü gözlem etkinliği için her yaştan astronomi meraklıları Bursa Uludağ’da buluşuyor.

İlk astronotumuz Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 13 bilimsel deney gerçekleştirdi. İkinci astronotumuz Tuva Cihangir Atasever ise 7 bilimsel deneye imza attı. Peki uzayda neden deney yapılıyor, hiç düşündünüz mü?

 

Geçen yıl fırlatılan Euclid Uzay Teleskobu ile elde edilen ilk bilimsel gözlem görüntüleri yayınlandı. Yayınlanan beş görüntü arasında M78 yansıtma bulutsusunun bu zamana kadar elde edilen en detaylı görüntüsü de yer alıyor.

T Tauri isimli üçlü yıldız sisteminin bu görüntüsü Hubble Uzay Teleskobu ile elde edildi. Yıldız sisteminin üç üyesi -HP Tau, HP Tau G2 ve HP Tau G3- fotoğrafın merkezinde görülebiliyor.

Astronotumuz Tuva Cihangir Atasever’in yörünge altı uçuşunun 8 Haziran 2024’te gerçekleştirilmesi planlanıyor.

6 Mayıs’ta birbirine yakın görünecek Merkür ve Ay'ı gün doğumundan önce doğu yönünde, ufkun hemen üzerinde görmeyi deneyebilirsiniz.

1 Nisan akşamı Merkür’ü batı yönündeki ufkun hemen üzerinde, Jüpiter’in batısında, yüksek ve ufku açık bir yerde gözlem yapmak kaydıyla görebilirsiniz.

Evren’in en parlak cismi olarak duyurulan yeni bir kuasar keşfedildi.

Mart ayında Merkür ve Jüpiter akşamları gökyüzünde. Venüs ve Mars ise Güneş’in doğuşundan önce görülebiliyor. Şubat ayının sonunda Güneş’in arkasında kalan Satürn ise Mart ayının son günlerinde, gün doğumundan önce gökyüzünde görünmeye başlıyor.

Hubble Uzay Teleskobu’ndan alınan bu görüntüde, birleşme aşamasında olan NGC 4038 ve NGC 4039 gök adaları görülüyor.

Merkür, Venüs ve Mars şubat ayının başında gün doğumundan önce gökyüzünde. Güneş sisteminin iki gaz devi Jüpiter ve Satürn’ü ise Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görebilirsiniz.

Uzayda pizza sipariş edebileceğimiz bir restoran bulunmadığını hepimiz biliyoruz. Öyleyse astronotlar, düzenli ve dengeli beslenmek için uzayda hangi besinleri tüketebiliyorlar? Peki ya tüketmemeleri gereken besinler hangileri?

Ax-3 ekibinin Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan 2 Şubat 2024 Cuma günü ayrılması planlanıyor. 

Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın uzay seferinde fırlatmanın 19 Ocak 2024 saat 00.49’da gerçekleştirilmesi planlanıyor.

James Webb Uzay Teleskobu ile Uranüs’ün uydularının ve halkalarının bugüne kadarki en net görüntüsü elde edildi.

Yaklaşık 11 yıl süren güneş döngüsünün sonuna yaklaşıyoruz. Güneş aktivitelerinin artmasının beklendiği bu dönemde teknolojik cihazlar üzerinde hangi etkiler görülebilir?

IC 348 Yıldız Kümesi’nin bu fotoğrafı, James Webb Uzay Teleskobu’nun Yakın Kızıl Ötesi Kamerası (NIRCam) tarafından çekildi.

Aşağıdaki illüstrasyonda uzayın derinlerinden gelerek ABD’nin Utah eyaletinde kurulan Telescope Array isimli dedektör sistemine çarpan kozmik ışınlar görülüyor.

Yakın zamanlarda yapılan bir çalışmaya göre, bakteriler sayesinde Ay toprağı tarıma elverişli hâle getirilebilir.

İnsanları Ay’a, Mars’a ve Güneş sisteminin derinlerine taşımak amacıyla geliştirilen dünyanın en güçlü roket sistemi Starship’in ikinci uçuş denemesi 18 Kasım’da gerçekleştirildi.

Aralık ayında Merkür, Jüpiter ve Satürn Güneş battıktan sonra havanın kararmasıyla gökyüzünde ortaya çıkıyor. Venüs ise gün doğumundan önce ufkun üzerinde görülebiliyor. Mars aralık ayında Güneş’in arkasından geçtiği için görülemiyor. Yılın en etkileyici gök taşı yağmuru olan İkizler, 14 Aralık’ta en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

MACS0416 isimli gök ada kümesinin bu fotoğrafı, James Webb ve Hubble uzay teleskoplarının elde ettiği verilerin birleştirilmesi ile oluşturuldu.

NASA’ya ait Chandra X Işını Gözlemevi’nin çektiği bu fotoğrafta yer alan ve şekli bir ele benzeyen yapı, bir pulsarın etrafındaki toz ve gazı şekillendirmesi sonucu oluştu.

Kasım ayında Merkür, Jüpiter ve Satürn Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görülebiliyor. Venüs ise gün doğumundan önce gökyüzünde. Kasım ayında Dünya’ya göre Güneş’in arkasından geçecek olan Mars ay boyunca görülemiyor. Yılın önemli gök taşı yağmurlarından biri olan Aslan Gök Taşı Yağmuru ise 17-18 Kasım’da en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

TÜRKSAT 6A’nın fırlatma alanına transferinden önceki son testlerinden biri olan güneş panellerinin açılma testleri bugün başarı ile gerçekleştirildi.

Bir grup gök bilimci şu ana kadar tespit edilen en uzak hızlı radyo dalgası patlamasını keşfetti.

Fotoğraftaki devasa bir baloncuğa benzeyen yapı Sharpless 2-308 isimli bulutsu. Bulutsunun şekli yunus kafasına benzediğinden Yunus Kafası Bulutsusu olarak da biliniyor.

Landsat 9 uydusu tarafından 3 Ağustos 2023’te çekilen bu fotoğrafı inceleyen bilim insanları, Grönland’daki fiyortlardan birinde iç içe geçmiş yay şeklinde iki yapı fark etti. Bu yapıların neden oluştuğu ise tam olarak bilinmiyor.

Ekim ayının başında Merkür ve Venüs, Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde görülebiliyor. Jüpiter ve Satürn ise gün doğumundan sonra görebileceğiniz gezegenler. 14 Ekim’de halkalı Güneş tutulması gerçekleşirken, yaklaşık iki hafta sonra 28 Ekim’de parçalı Ay tutulması meydana geliyor. Avcı Gök Taşı Yağmuru ise 22 Ekim’de en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

Dünya Uzay Haftası her yıl 4-10 Ekim tarihleri arasında kutlanıyor. 1999 yılında Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen Dünya Uzay Haftası’nda, uzay çalışmalarının insanların yaşamına katkılarıyla ilgili toplumda farkındalık oluşturulması ve özellikle gençlerin ilgilerinin bu alana çekilmesi amaçlanıyor. Bu bağlamda tüm dünya genelinde çok sayıda etkinlik düzenleniyor.

Bu görüntü, Bennu Asteroidi’nden örnek alarak Dünya’ya getirmek üzere geliştirilen NASA’ya ait OSIRIS-REx uzay aracının SamCam kamerası tarafından, asteroidin yüzeyinden örnek alınırken çekildi.

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafta, genç bir yıldızdan dışa doğru birbirine zıt iki yönde yayılan yüksek hızdaki maddeler görülüyor. Yıldız ve yıldızdan yayılan bu maddelerin oluşturduğu yapı, Herbig-Haro 211 (HH 211) olarak isimlendiriliyor.

Uranüs’ün halkalarını çok net bir şekilde gördüğümüz bu fotoğraf, James Webb Uzay Teleskobu’nun yakın kızılötesi kamerası (NIRCam) tarafından çekildi.

Gök bilimciler ilk kez Dünya üzerindeki bir teleskopla Neptün’deki karanlık bir nokta ve ona yakın parlak bir noktayı gözlemlediler.

Eylül ayında çıplak gözle izleyebileceğiniz beş gezegen de gökyüzünde. Güneş’in batışından sonra Mars ve Satürn, ardından da Jüpiter ortaya çıkıyor. Merkür ve Venüs ise gün doğumundan önce görülebiliyor. Eylül ayında Güneş sisteminin en uzak gezegeni Neptün de gözlem için son derece uygun bir konumda.

Avrupa’nın en büyük uzay ve havacılık temalı bilim merkezi olan Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM), 25-29 Eylül tarihleri arasında dünyaca ünlü astronotları ağırlayacak.

Fotoğrafta Halka Bulutsusu’nun James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen görüntüsü yer alıyor.

Hindistan’ın Chandrayaan-3 isimli uzay aracı, 23 Ağustos’ta Ay’a iniş yaptı. Böylece Hindistan, Ay’ın engebeli bir bölgesi olan güney kutbuna uzay aracı indirmeyi başaran ilk ülke oldu.

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafta, Dünya’ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Rho Ophiuchi görülüyor. Fotoğraf, James Webb Uzay Teleskobu’nun çektiği ilk fotoğrafın yayınlandığı gün olan 12 Temmuz 2022’nin birinci yılı anısına paylaşıldı.

Ağustos ayında Merkür ve Mars Güneş’in batışından hemen sonra gökyüzünde kısa süre görülebilirken, Satürn ve Jüpiter ilerleyen saatlerde ufkun üzerinden doğuyor ve bütün gece gökyüzünde kalıyor. Ağustos ayının ortasında Güneş ile Dünya’nın arasından geçen Venüs ise ayın son haftasında gün doğumundan önce gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor.

Ufak, kayaç gök cisimlerinin bir gezegenle aynı yörüngede dolanması Güneş sisteminde yaygın görülen bir durumdur. Örneğin 12.000’den fazla irili ufaklı kayaç parçası Jüpiter ile aynı yörüngede Güneş’in etrafında dolanıyor. Bir gezegen ile aynı yörüngeyi paylaşan kayaç parçaları astronomide Trojanlar olarak adlandırılıyor.

Kendine özgü görüntüsü ile gökyüzünde kolayca fark edilebileceğiniz Üç Boğumlu Bulutsu’yu küçük bir teleskop yardımıyla gözlemlemeyi deneyebilirsiniz.

Üç gök bilimci, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından keşfedilmiş ve daha önceleri gök ada olarak sınıflandırılmış üç gök cisminin aslında karanlık yıldızlar olabileceğini öne sürdü.

Bir yüzü hidrojenden, diğer yüzü helyumdan oluşan bir beyaz cüce keşfedildi.

Son zamanlarda yapılan araştırmalar, Güneş aktivitelerinin arttığını gösteriyor. Peki bu, Dünya için ne anlama geliyor?

Temmuz ayında Mars ve Venüs, gün batımından sonra batı yönünde ufkun üzerinde görülebiliyor. Satürn gece yarısından kısa süre önce, Jüpiter ise gece yarısından sonra doğu yönünde ufkun üzerinden yükselmeye başlıyor.

Bilimsel çalışmalar, uzun süre Uluslararası Uzay İstasyonu’nda kalan astronotların bağışıklık sisteminin zayıfladığını gösteriyor.

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi tarafından düzenlenen 2023 Antalya Gökyüzü Gözlem Etkinliği başvuruları devam ediyor. Başvuru için son tarih 7 Temmuz.

Bir grup gök bilimcinin VLA radyo teleskoplarıyla yaptığı gözlemler sonucunda, Uranüs’ün kuzey kutbunda güçlü bir kasırga olduğu tespit edildi.

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafta, Einstein halkası olarak isimlendirilen olgunun en ilgi çekici örneklerinden biri görülüyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, UFO’lar hakkında yapılan araştırmalardan ve Dünya dışı yaşam arayışındaki son gelişmelerden bahsediyor.

Jüpiter’in en büyük uydularından Europa, Ganymede ve Callisto’nun potansiyel yaşam arayışı için uygun koşullara sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla geliştirilen JUICE uzay aracı 14 Nisan’da uzay yolculuğuna başladı.

Haziran ayında Venüs ve Mars, Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görülebilir. Satürn gece yarısından hemen sonra ufkun üzerinden doğuyor ve Güneş’in aydınlığında kayboluncaya kadar izlenebiliyor. Merkür, ayın ilk yarısında gün doğumundan önce görülebilir. Jüpiter ayın başında Güneş’in doğuşundan hemen önce izlenebilirken, ayın ilerleyen günlerinde daha erken saatlerde doğmaya başlıyor. 21 Haziran’da ise yaz gün dönümü gerçekleşiyor.

Deneyler köşesinin bu projesinde, Einstein’ın varlığını 1916’da öngördüğü kütle çekimsel dalgaların uzayzaman dokusundaki etkilerini gözlemliyoruz.

Bir grup gök bilimcinin yakın zamanlarda Science Advances’ta yayımladıkları bir makaleye göre Satürn’ün halkaları en fazla 400 milyon yaşında olabilir.

Uzay araçlarını uzaya taşıyan roketler Dünya’nın güçlü yer çekimini yenmeyi nasıl başarıyor? İlk roketi kim icat etti? Roketler bugüne kadar hangi amaçlarla kullanıldı? Gelin şimdi roketlerin tarihine daha yakından bakalım.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, Dünya’nın çekirdeğinin dönüş hızı ile ilgili yapılan yeni bir bilimsel araştırmanın sonuçlarından bahsediyor.

Türkiye’nin ilk uzay yolcuları olarak seçilen Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever ile, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı öncesinde, uydu ve uzay alanına merak duyan gençlere ilham kaynağı olabilecek keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.

DART görevi sonrasında toplanan verilerin analiz edildiği ilk bilimsel çalışmalar yayımlandı. Sonuçlar, hem daha önceleri yapılan kuramsal tahminleri doğruluyor hem de gelecekte Dünya’yı tehlikeli gök taşlarından korumak için yapılması muhtemel görevler için yararlı bilgiler sağlıyor.

James Webb Uzay Teleskobu’nun elde ettiği veriler, GJ 486 b isimli kayaç yapıda bir ötegezegenin atmosferinde su buharı bulunabileceğini gösteriyor.

Türkiye’nin ilk uzay yolcuları Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever olarak seçildi. Peki, uzay yolcularımızı daha yakından tanımak ister misiniz?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Dünya’nın coğrafi, manyetik ve jeomanyetik kutuplarını açıklıyor.

5 Mayıs'ta yarı gölgeli Ay tutulması gerçekleşiyor. Tutulma ülkemizden de izlenebiliyor. Ayrıca mayıs ayında Güneş sisteminin kayaç gezegenlerinden Venüs ve Mars’ı Güneş’in batışından sonra gökyüzünde görebilirsiniz. Merkür, Jüpiter ve Satürn ise Güneş’in batışından önce şafak vakti gökyüzünde görülebiliyor.

Birçok kritik bileşeni TÜBİTAK UZAY mühendisleri tarafından tasarlanan ve üretilen İMECE'nin ekipmanlarının nerede ve nasıl üretildiğini ve test edildiğini sizler için görüntüledik.

Bilimsel çalışmalar, 2020 yılında keşfedilmiş bir pulsarın bugüne kadar bilenenler arasında en güçlü manyetik alana sahip pulsar olduğunu gösteriyor.

Türkiye’nin uzaya çıkacak ilk uzay yolcuları, İstanbul Atatürk Havalimanı’nda gerçekleştirilen TEKNOFEST 2023’te açıklandı.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, yakın tarihte keşfedilen en büyük kütleli kara delikten ve kara deliklerle ilgili önemli bilgilerden bahsediyor.

TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydumuz İMECE'nin, 15 Nisan sabahı saat 09.48’de ABD’deki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü’nden uzaya fırlatılması planlanıyor.

Nisan ayında Güneş sisteminin üç kayaç gezegeni Merkür, Venüs ve Mars Güneş’in batışından sonra gökyüzünde. Satürn ise birkaç haftalık aradan sonra gün doğumundan önce gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde kafa karıştıran dolunay isimlendirmeleri hakkında bilgi veriyor.

NASA ve Axiom Space ortaklığı ile geliştirilen yeni uzay kıyafeti tanıtıldı.

Fotoğrafta görülen IC 1805, insan kalbinin şekline benzerliği nedeniyle Kalp Bulutsusu olarak biliniyor.

Bilimsel çalışmalara göre Mars ile Jüpiter arasında bir “süper dünya” olsaydı Dünya yaşama elverişsiz hâle gelebilirdi.

Nasıl oluştuğu yaygın olarak kabul gören gezegen oluşum kuramlarıyla açıklanamayan bir gezegen keşfedildi.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde kafa karıştıran astronomi kavramları hakkında bilgi veriyor.

Mart ayının başında Venüs, Mars ve Jüpiter Güneş’in batışından sonra gökyüzünde. Merkür ayın ilk günlerinde Güneş’in doğuşundan önce gökyüzünde görülebilirken, ayın ikinci yarısından sonra akşamları gökyüzünde. Satürn ise gün batımından önce ufka hayli yakın konumda.

 

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde yıldızların nasıl oluştuğu, nasıl enerji ürettiği ve hayat süreleri hakkında bilgi veriyor.

Şubat ayının başında üç parlak gezegeni (Venüs, Mars ve Jüpiter), Güneş’in batışından sonra gökyüzünde sıralanmış şekilde görebilirsiniz. Bu üçlüden önce Venüs ve Jüpiter, gece yarısından sonraysa Mars batıyor. Merkür'ü görmek içinse şafak vaktini beklemeniz gerekiyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, evrenin çok uzak köşelerinde bulunan yıldızların, gök adaların ve diğer ışık kaynaklarının uzaklıklarının hangi yöntemler kullanılarak hesapladığını anlatıyor.

Güneş sisteminde Güneş’e yakın ikinci gezegen olan Venüs’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, astronomide cisimlerin uzaklıklarının hesaplanmasında kullanılan paralaks yönteminden bahsediyor.

2021 yılında açıklanan Millî Uzay Programı’ndaki hedeflerden biri, ülkemizde tasarlanan ve üretilen bir uzay aracının Ay’a gönderilmesi ve Ay’ın yüzeyine sert iniş yapmasıydı. Bu hedefi gerçekleştirebilmek amacıyla Aralık 2021'de Ay Araştırma Programı Projesi resmî olarak başlatıldı.

TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü yani TÜBİTAK UZAY ise Ay Araştırma Programı’nın proje sorumlusu olan kuruluş. Bu nedenle uzay aracının tasarımı, geliştirilmesi, testleri, fırlatılması ve operasyonlarından TÜBİTAK UZAY sorumlu. Biz de Bilim Genç olarak bugün Ay Araştırma Programı’nın proje yöneticisi olan, uzay mühendisi Burak Yağlıoğlu ile keyifli bir söyleşi gerçekleştiriyoruz.

Ocak ayının ilk günlerinde Güneş battıktan sonra gökyüzünde batıdan doğuya doğru Venüs, Satürn, Jüpiter ve Mars’ı görebilirsiniz. Merkür ise 7 Ocak’ta Güneş ile Dünya’nın arasından geçtiği için ayın ilk yarısında izlenemiyor.

Güneş’e en yakın gezegen olan Merkür’ü daha yakından tanımak ister misiniz?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde, 2022 yılında uzay alanında yaşanan önemli gelişmeleri anlatıyor.

Gerald Rhemann tarafından çekilen fotoğrafta, Leonard Kuyruklu Yıldızı’nın kuyruğunun bir bölümünün kuyruklu yıldızdan ayrıldığı görülüyor.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fizik Bölümünden Doç. Dr. Selçuk Topal ile canlı yayında evrenin derinliklerine doğru heyecan verici bir yolculuğa çıkıyoruz.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde James Webb Uzay Teleskobu ile keşfedilen en uzak gök adalardan ve bu keşfin bilimsel öneminden bahsediyor.

Günümüze kadar gök cisimleri üzerine yapılan çalışmalar, gök cisimlerinin yüzeyleri ve atmosferleriyle sınırlıydı. Ancak yakın gelecekte Ay’daki ve Mars’taki mağaralar da bilimsel çalışmalara konu olmaya başlayabilir.

Aralık ayında çıplak gözle görülebilen beş gezegen -Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn- Güneş’in batışından sonra gökyüzünde. Bu gezegenler arasında en dikkat çekici olanı Mars ise 8 Aralık’ta gözlem için çok uygun bir konuma ulaşıyor. 14 Aralık’ta yılın en etkileyici gök taşı yağmuru olan İkizler Gök Taşı Yağmuru’nu izleyebilirsiniz.

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen bu fotoğrafta, L1527 olarak isimlendirilen toz ve gaz bulutunun içinde henüz oluşum aşamasındaki bir yıldız görülüyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde kütle çekim kuvvetinin ne olduğundan ve evren için öneminden bahsediyor.

Dünya’ya 1.500 ışık yılı uzaklıkta bir kara delik keşfedildi. Gaia BH1 adı verilen gök cismi, bilinen kara deliklerin Dünya’ya en yakını unvanını ele geçirdi.

Yeryüzündeyken Dünya’nın güçlü çekiminin etkisi altındayız. Dört temel kuvvetten biri olan kütle çekimi doğal olarak tüm bilimsel çalışmaları az ya da çok etkiliyor. Doğanın işleyişini daha iyi anlamaya çalışan araştırmacılar, kütle çekiminin etkilerinin en aza indirildiği “ağırlıksız” ortamlarda da deneyler yapıyor. Peki ağırlıksız ortamlar nasıl oluşturuluyor?

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Güneş ve Ay tutulmasının genel geometrisinden ve alt türlerinden bahsediyor.

Johns Hopkins Üniversitesinden Dr. Erin Sutton, DART görevini anlatıyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Dünya’dan belirli uzaklıklarda bulunan ve farklı amaçlar için kullanılan yörüngelerden bahsediyor.

Kartal Bulutsusu, 2015 yılında Hubble Uzay Teleskobu’nun çektiği en etkileyici fotoğraflar oylamasında birinci olmuştu. Yakın zamanlarda Kartal Bulutsusu’nun James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen yeni fotoğrafı yayınlandı.

Astrofotoğrafçılık hakkında merak edilenleri ünlü astrofotoğrafçılar Coşkun Poturnak ve Erdi Yılmaz'a sorduk.

Son bilimsel çalışmalara göre, Satürn’ün halkaları gezegenin uydularından birinin günümüzden 100-200 milyon yıl önce parçalanmasıyla oluştu.

Doç. Dr. Selçuk Topal, NASA tarafından bir asteroide çarptırılarak gök cisminin yörüngesinden ne kadar saptırılabileceğini belirlemek amacıyla geliştirilen DART uzay aracından bahsediyor.

Yeryüzündeki teleskoplarla yapılan gözlemlerin kalitesi, teleskopların bulunduğu ortam koşullarına göre değişir. Bu durum, teleskopların kurulacağı bölgelerin özenle seçilmesini gerektirir.

Araştırmalar, Satürn’ün uydusu Enceladus’un buzlu yüzeyinin altındaki okyanusta yaşamın temel bileşenlerinden biri olan fosforun bol miktarda bulunduğunu gösteriyor.

Ekim ayında Mars, Jüpiter ve Satürn’ü gece boyunca gözlemleyebilir, Avcı gök taşı yağmurunu izleyebilir ve parçalı Güneş tutulmasına tanık olabilirsiniz.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Ay’a tekrar insan göndermeyi ve Ay’da kalıcı bir üs kurmayı planlayan Artemis görevi hakkında bilgi veriyor.

Güneş sisteminde başıboş dolaşan çok sayıda gök taşı var. Bu gök taşlarının bazıları gelecekte bir gün Dünya’ya çarpabilir ve büyük yıkımlara sebep olabilir.

2023’te uzaya gönderilmesi planlanan Türk uzay yolcusunun eğitim ve uzaya yolculuk süreçleri konusunda Axiom Space Şirketi ile Fransa’da gerçekleştirilen Uluslararası Uzay Kongresi’nde iş birliği anlaşması imzalandı.

Güneş’in bugüne kadar elde edilebilmiş en yüksek çözünürlüklü fotoğrafları yayınlandı.

James Webb Uzay Teleskobu otuz yıl aradan sonra Neptün’ün halkalarını net biçimde görüntüledi.

Mars’ta görev yapmaya devam eden Perseverance uzay aracı, daha önce mikroskobik canlılara ev sahipliği yapmış olabileceği düşünülen bir bölgede organik moleküller tespit etti.

Bir buçuk seneden beri Mars’ta oksijen üretmek için yapılan tüm testlerin başarılı olduğu açıklandı.

Uzayla ilgili merak edilenleri Akdeniz Üniversitesinde astrokimya alanında araştırmalar yapan Prof. Dr. Memduh Sami Taner’e sorduk.

Blue Origin şirketine ait bir roket, 12 Eylül günü fırlatıldıktan kısa bir süre sonra arızalandı. Güvenlik sistemleri sayesinde önemli bir hasar ya da can kaybı yaşanmadı.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde meteor yağmurlarının nasıl oluştuğundan ve yıl içerisinde hangi zamanlarda gözlendiğinden bahsediyor.

Mars, Güneş Sistemi içinde Güneş’e yakınlıkta dördüncü sırada olan Merih ya da  Kızıl Gezegen olarak da bilinen halkasız bir gezegen. Phobos ve Deimos adında iki uydusu var. Mars Güneş Sistemi'nde Merkür'den sonra en küçük gezegen. Ortalama çapı 6.780 km, Güneş’e ortalama uzaklığı ise 1,5 AB.

Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni olan Jüpiter, Güneş'e yakınlıkta 5. sırada yer alır. Çıplak gözle görülebilir. En güçlü manyetik alana ve en büyük manyetosfere sahip gezegendir. 

Buz devi gezegenlerdeki elmas yağmurları üzerine çalışmalar yapan bir grup araştırmacı, PET şişelerde kullanılan plastiklerden nanoelmaslar üretti.

Eylül ayında basit bir teleskop ya da bir dürbün yardımıyla Ay’ın Uranüs’ün önünden geçişini izleyebilirsiniz.

NASA’nın Artemis I programının ilk insansız denemesinin 3 Eylül’de gerçekleştirilmesi planlanıyordu. Hidrojen sızıntısının giderilememesi nedeniyle fırlatma denemesi eylül ayında başka bir tarihe ertelendi.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde uzay çöplerinin temizlenmesine yönelik alternatif çözüm önerilerini anlatıyor.

22 Ağustos’ta Jüpiter’in James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen yeni fotoğrafları yayınlandı.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde James Webb Uzay Teleskobu tarafından elde edilen ilk detaylı görüntüleri anlatıyor.

Ağustos ayı Satürn’ü görmek için çok uygun bir zaman. Güneş sisteminin gaz devi, 14 Ağustos’ta karşı konuma geliyor. Ay ise 11 Ağustos’ta karşı konumda. Bu iki gök cismini Dünya’ya göre Güneş’in karşısında oldukları bu konumdayken görme fırsatını kaçırmayın. Kahraman gök taşı yağmuru ise 13 Ağustos’ta en yüksek etkinliğe ulaşıyor.

2022 Antalya Gökyüzü Gözlem Etkinliği başvuruları başladı. Başvuru için son tarih 5 Ağustos. 

James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekilen ilk bilimsel gözlem fotoğrafları 14 Temmuz’da yayınlandı. Yayınlanan beş görüntüden biri de Stephan Beşlisi olarak bilinen gök ada grubunun yer aldığı bu fotoğraf.

Süpernova patlaması sonucunda yok olmamış bir beyaz cüce keşfedildi.

Albert Einstein kütlenin uzayzamanı büktüğünü ortaya koydu. Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, büyük kütleli bir yıldızın veya bir kara deliğin etrafındaki uzayzamanı nasıl büktüğünü anlamaya çalışıyoruz.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde ötegezegenlerden ve ötegezegenleri belirlemede kullanılan beş temel yöntemden bahsediyor.

13 Temmuz’da, 2022 yılının en büyük dolunayını izleme fırsatını kaçırmayın.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde evrende başka canlıların yaşayıp yaşamadığına dair teorileri değerlendiriyor.

Bilimsel çalışmalar, ikiz gezegenler olarak adlandırılan Neptün ve Uranüs’ün farklı renklere sahip olmasının nedenin, atmosferlerindeki sis katmanlarının kalınlığıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.

2022 Erzurum Gökyüzü Gözlem Etkinliği başvuruları başladı. Son başvuru tarihi 1 Temmuz.

NASA’nın Curiosity keşif aracı tarafından 24 Şubat’ta çekilen bu fotoğrafta, Mars’ın yüzeyinde bulunan ve şekli çiçeğe benzeyen bir kayaç görülüyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde Güneş sistemindeki gezegenlerin özelliklerinden, gezegenlerle ilgili keşiflerden ve gelecek projelerden bahsediyor.

Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, yaptığımız kirli kartopu ile bir kuyruklu yıldız modeli oluşturuyoruz. Böylece Güneş sisteminin en dış yörüngelerinde dolanan kuyruklu yıldızların neden bu şekilde isimlendirildiğini anlamaya çalışıyoruz.

Apollo 11, 12, 17 görevleri sırasında Ay’dan getirilen topraklarda bitki büyütüldü.

3-5 Temmuz tarihleri arasında düzenlenecek Van Gökyüzü Gözlem Etkinliği için başvurular başladı. Son başvuru tarihi 15 Haziran.

Yıldızların yüzeyinde meydana gelen, daha önceleri bilinmeyen bir tür patlama ilk kez gözlemlendi. Yeni yıldız patlaması türüne “mikronova” adı verildi.

Haziran ayında Güneş sisteminin çıplak gözle görülebilen beş gezegenini, gün doğumundan önce gökyüzünde sıralanmış şekilde görme fırsatını kaçırmayın.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde gök adamızın merkezinde keşfedilen kara deliğin görüntüsünün nasıl elde edildiğini anlatıyor.

Dünya’ya 13,5 milyar ışık yılı uzaklıkta bir gök ada keşfedildi. HD1 adı verilen gök ada, bugün bilinen en uzak gök ada unvanını elinde bulunduran GN-z11’den 100 milyon ışık yılı daha uzakta.

Bu yıl yakınlarımızdan geçecek en büyük gök taşı yaklaşmaya devam ediyor. 1989 JA olarak adlandırılan gök taşı, 27 Mayıs’ta Dünya’nın yaklaşık 4 milyon kilometre yakınından geçecek.

İlk fotoğrafta Büyük Macellan Bulutu’ndaki bir bölgenin James Webb Uzay Teleskobu’nun MIRI cihazı tarafından, ikinci fotoğrafta ise aynı bölgenin NASA’nın Spitzer Uzay Teleskobu tarafından kaydedilen görüntüsü yer alıyor.

Nianjing Üniversitesinden iki araştırmacı Güneş ışığından aldığı enerjiyle Ay’da yapay fotosentez gerçekleştirebilecek bir sistem tasarladı.

Gök adamızın merkezindeki kara delik üç yüzden fazla araştırmacının beş yıla yayılan çabaları sonucunda ilk kez görüntülendi.

Perseverance’ın yaptığı ses kayıtları, Mars’taki akustik ortam hakkında bilgi veriyor.

Mayıs ayında Merkür, Güneş’in batışından sonra akşamları gökyüzünde. Venüs, Mars, Satürn ve Jüpiter ise gün doğumundan önce görülebiliyor. Mayıs ayında ayrıca Ay tutulmasına ve Eta Kova gök taşı yağmuruna tanıklık edebilirsiniz.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde kara deliğe düşülmesi durumunda yaşanabilecek senaryolardan bahsediyor. 

''Ay” temasıyla ilgili fotoğraflarını Bilim Genç’e gönderen 5 takipçimiz, 2022 Uluslararası Diyarbakır Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği’ne katılma fırsatı yakalıyor.

Doç. Dr. Selçuk Topal, Bilim Genç sesli yayınının yeni bölümünde bugüne kadar gözlemlenen en uzak yıldız olan Earendel’den bahsediyor. 

Merkür’ün 2022 yılında akşamları gözlem için en uygun konumda olduğu ay nisan. Jüpiter ve Venüs ise nisan ayının son gününde birbirine çok yakın görülebilir. Bu kadar yakın bir kavuşmanın tekrarı ise ancak Kasım 2039’da gerçekleşiyor.